De deadline voor het concept Klimaatakkoord nadert snel. Er ligt veel op tafel, er is (veel) overeenstemming over de hoofdlijn en de richting is ook duidelijk. De vraag: ‘moeten we wel tekenen?’ werpt zich vanuit diverse richtingen op. Michel Schuurman, directeur economie en politiek van MVO Nederland, het netwerk van duurzame bedrijven en transitieversneller, maakt zich hard voor een duidelijk antwoord: jazeker.
Duurzame ondernemers blijven optimistisch over het slagen en de mogelijkheden van het Klimaatakkoord. Er hoeft geen derde helft te komen. Technisch kan het grotendeels al, de baten zijn enorm (stabiel klimaat, schone lucht, werkgelegenheid, economische groei) en het gebeurt al. Met veel mensen en ruim 2500 bedrijven in het netwerk laat MVO Nederland dagelijks zien dat de nieuwe economie er al is. Deze en andere duurzame ondernemers lopen voorop, nemen het initiatief en knokken daar hard voor. Kies nu eens duidelijk voor deze voorlopers, schaal ze op en steun ze als stoere Rijksoverheid. Steun hén, in plaats van de gevestigde belangen en oude economie. Kies voor anders doen, in plaats van hetzelfde een beetje beter.
Het Klimaatakkoord vraagt om leiderschap van de Rijksoverheid. Het kabinet heeft moed getoond door een Klimaatakkoord en klimaatambities in het regeerakkoord te zetten. Wij vragen het kabinet nu niet weg te kijken, maar juist lef en durf te tonen. Op een echte transitie inzetten, dat is wat nu nodig is. Goed leiderschap betekent bijvoorbeeld de invoering van een CO2-prijs, die onontbeerlijk is voor het slagen van de transitie. Zeker, dat ligt gevoelig bij de industrie, maar het moet er wel komen. Een goede nationale prijs vormt een stevige bodem voor wispelturige prijzen van het Europese emissiehandelsysteem. Met een CO2-prijs wordt de meest efficiënte oplossing tegen de laagste kosten gestimuleerd. Anders moet de overheid te veel geld uittrekken voor mee-investeren in verduurzaming die niet direct loont en duurzame opties. Een beprijzing op CO2-uitstoot past in ons beeld van werken met ‘echte’ prijzen voor producten en productie. Daar hoort ook een verandering in ons fiscale systeem bij. Een CO2-prijs geeft overigens ook een boost aan het groene bedrijfsleven. Het is nu tijd om richting te geven en van voornemens over klimaatbeleid te gaan naar daadwerkelijk ambitieus klimaatbeleid. Bij de uitwerking van de hoofdlijnen van het Klimaat- en Energieakkoord moet meer gezocht worden naar synergie tussen de klimaat- en energietransitie en de transitie naar een circulaire economie. Ook die transitie kan CO2-reductie bewerkstelligen.
Een ander belangrijk punt is dat de rekening voor vervuiling bij de juiste partijen terechtkomt en niet bij groene ondernemers en/of de belastingbetaler. De vervuiler moet betalen. Door normeringen en heffingen zal de overheid ervoor moeten zorgen dat duurzame energie goedkoper wordt dan fossiele energie. De transitie kan ongelijkheid in de samenleving aanwakkeren, wanneer door een te weinig verspreide verdeling van lasten burgers geen draagvlak opbrengen voor de klimaattransitie. Daarom vragen wij het kabinet daar heel scherp op toe te zien, aangezien draagvlak essentieel is voor de klimaattransitie. Het doel moet leidend zijn, en dat is CO2-reductie. Verwar klimaatbeleid niet met inkomensbeleid.
Dat het conceptakkoord zoals het er nu naar uit ziet nog niet compleet, is duidelijk. Maar er is veel uit de Klimaattafels gekomen en er is ook veel overeenstemming over de hoofdlijn van de transitie. De richting is duidelijk en opties voor opschaling zijn in beeld. Overigens moet in de discussie over kosten van de transitie één ding niet vergeten worden: niets doen kost méér. We moeten bespreken en inzichtelijk maken hoe we als samenleving van deze transitie beter worden en als economie concurrerend blijven. Laten we aan de slag gaan.
Michel Schuurman, directeur Economie & Politiek MVO Nederland