Nieuw onderzoek van Stichting Onderzoek Multinationale Ondernemingen (SOMO) laat zien dat de arbeidsomstandigheden op veel boerderijen en plantages met een duurzaamheidskeurmerk nog steeds ondermaats zijn. Zo verdienen de werknemers geen leefbaar loon, werken ze onder ongezonde en onveilige arbeidsomstandigheden en worden ze belemmerd bij het opkomen voor hun rechten. Als keurmerken echt een belangrijk instrument willen zijn voor de verbetering van arbeidsomstandigheden op landbouwbedrijven in ontwikkelingslanden dan zijn ingrijpende veranderingen en verbeteringen nodig.

De studie ‘Looking good on paper’ toont een patroon van steeds weer terugkerende schendingen aan bij de belangrijkste certificeringsinitiatieven, vele tropische producten en in de landen die ze exporten. Ondertussen blijft het bewijs dat initiatieven zoals Fairtrade en Rainforest Alliance de omstandigheden voor landarbeiders verbeteren nog steeds erg mager.

Het onderzoek

SOMO bestudeerde berichtgeving en onderzoek over de effectiviteit van keurmerken bij het zorgen voor internationaal geaccepteerde normen voor arbeidsomstandigheden op grootschalige landbouwbedrijven. De analyse richtte zich op informatie uit de periode 2014-2017, waaronder door SOMO uitgevoerd veldonderzoek uit 2015 in Peru en Colombia. Het onderzoek bouwt daarbij voort op de bevindingen, aanpak en methodologie van het SOMO-rapport ‘Goodness Guaranteed‘ uit 2015 met hetzelfde onderwerp.

Sanne van der Wal, SOMO-onderzoeker: “We roepen keurmerken op om meer te doen dan controles op de naleving van hun normen. Dit betekent intensievere samenwerking, afstemming en pleitbezorging met belanghebbenden zoals brancheorganisaties, bedrijven die gecertificeerde producten kopen (bijvoorbeeld supermarkten), vakbonden en ngo’s.”

Over duurzaamheidskeurmerken

Vanaf het einde van de jaren tachtig kwamen de eerste keurmerkinitiatieven op de markt met als doel de omstandigheden van boeren en werknemers in de internationale handel en productie van landbouwproducten in ontwikkelingslanden te verbeteren. Tegenwoordig bieden talloze duurzaamheidskeurmerken zoals Rainforest Alliance en Fairtrade hun diensten aan bedrijven aan. Duurzaamheidscertificering is populair omdat het bedrijven die landbouwproducten produceren of verhandelen een praktische en gerenommeerde manier biedt om dit op een duurzamere manier te doen.