Aan de vooravond van het preventieakkoord dat VWS-staatssecretaris Blokhuis momenteel voorbereidt pleit de Transitiecoalitie Voedsel voor krachtige maatregelen op het gebied van gezonde voeding. De coalitie wil o.a. dat de maatschappelijke kosten meer in de prijs van ongezond en niet duurzaam geproduceerd voedsel worden verwerkt. Dat kan via de introductie van het zogenaamde true cost/true price principe en via belastingmaatregelen van de overheid. Voorts pleit zij voor ingrijpende maatregelen om gezond en duurzaam voedsel voor de consument gemakkelijker bereikbaar te maken en de promotie van ongezond en niet duurzaam geproduceerd voedsel flink te reduceren.

Voedselomgeving

Willem Lageweg, kwartiermaker van de transitiecoalitie: ‘Wij willen een voedselsysteem waarin gezondheid, duurzaamheid, transparantie en eerlijke prijzen centraal staan. Dat is nu niet zo. De voedselomgeving in Nederland is volstrekt ongezond. Er is sprake van een overmatig groot aanbod en van intensieve promotie van goedkoop en ongezond voedsel, terwijl gezond voedsel nog veel te weinig de gemakkelijke en meest voordelige keuze is. Hierin moet een drastische omslag komen. Voedingsindustrie, supermarkten, cateraars, horeca, zorg- en onderwijsinstellingen en de overheid hebben hierin een zeer grote verantwoordelijkheid. Het is te simpel om de verantwoordelijkheid vooral bij de consument te leggen’.

Truecost/trueprice

Volgens de transitiecoalitie moet de markt in deze omslag een belangrijke rol spelen maar om die echt goed op gang te krijgen is een krachtige rol van de overheid bepalend. Lageweg: ‘Slecht voedsel is nu heel goedkoop terwijl het enorme kosten voor zorg en milieu veroorzaakt. Gezond en duurzaam voedsel is vaak duurder. Wij pleiten daarom voor de introductie van het zgn true cost/true price principe. De hoge maatschappelijke kosten van ongezond en niet duurzaam geproduceerd voedsel worden daardoor beter bekend en kunnen aldus onderdeel gaan worden van de prijs en het keuzeproces bij consumenten en inkopers in de keten. Ook het instrument van belastingen, bijvoorbeeld geen BTW op groenten en fruit en een belasting op toegevoegde suikers, is hierbij onmisbaar. Zo kan gezond voedsel goedkoper en gemakkelijker bereikbaar worden en wordt ongezond eten duurder en daardoor minder aantrekkelijk’.

Omslag in marketing en reclame

De coalitie doet tal van aanbevelingen voor zowel de supermarkten en de voedingsindustrie als ook de overheid en zorg- en onderwijsinstellingen. Zo pleit zij voor een forse omslag in de marketing en reclame voor voedsel. ‘Waar nu vaak het grootste deel van deze budgetten wordt besteed aan ongezonde producten zou voortaan het meeste geld moeten worden uitgegeven aan de marketing van gezond en duurzaam geproduceerd voedsel. De coalitie komt in 2019 met een benchmark voor supermarkten waarmee zal worden gemonitord in welke mate retailers hun klanten helpen en verleiden tot gezonde consumptie.

Lageweg: ‘Wij zijn blij dat er meer aandacht komt voor preventie van ziekte en ongezond leven. Wij zien veel mogelijkheden om een gezondere leefstijl te bevorderen en ziektelast te voorkomen. Veel leden van onze coalitie spelen hier al op in en laten zien dat er goede resultaten te boeken zijn. Vanuit die kennis en ervaringen bieden wij de overheid en de betrokken maatschappelijke organisaties graag onze hulp aan.’

Lees hier de volledige brief met aanbevelingen (pdf)