Wageningen Environmental Research is nagegaan welke factoren bepalend zijn voor het succes of falen van groene initiatieven van bedrijven en burgers en voor hun bijdrage aan biodiversiteit. Ook werd onderzocht hoe gemeenten proberen de initiatieven verder te helpen. Helderheid tussen gemeente en initiatiefnemers over ieders verantwoordelijkheden en wie wat doet, is belangrijk voor efficiënt werken. Dankzij de initiatieven komen zeer diverse soorten groen tot stand, die soms ook bijdragen aan biodiversiteit, zoals zeldzame soorten en habitats.
Succes- en faalfactoren en de aanpak door gemeenten
Initiatiefnemers vinden onder meer het toekennen van te weinig waarde aan groen een faalfactor. Zowel gemeente-actoren als initiatiefnemers beschouwen de toerusting en daadkracht van initiatiefnemers om invloed uit te oefenen binnen de gemeente als een succesfactor voor initiatieven. Meedenken met initiatieven wordt door gemeenten gezien als een manier om een initiatief te helpen. Tussen gemeenten zijn er verschillen in het omgaan met initiatieven. Wanneer er geen steun of draagvlak is van politiek of van ambtenaren is het vrijwel ondoenlijk om een initiatief te doen slagen. Pragmatisme vanuit de overheid en gerichtheid op gezamenlijke doelen blijkt bij te dragen aan het succes van initiatieven.
Het lijkt belangrijk dat gemeentebreed één cultuur wordt ontwikkeld in het omgaan met initiatieven. Dit draagt bij aan duidelijkheid voor initiatiefnemers over de te verwachten koers van de gemeente. Het blijkt dat de initiatieven onder meer leiden tot een verbrede maatschappelijke betekenis van groen in de stad. Een aantal ervan draagt ook bij aan de biodiversiteit, zoals het introduceren van zeldzame soorten en habitats.
Onderzoek
Bij het onderzoek zijn initiatiefnemers, raadsleden, leden van B&W en ambtenaren betrokken geweest. Na een eerste survey van veertien initiatieven door bedrijven en burgers zijn vijf groene initiatieven nader bestudeerd. Gekeken is onder meer naar de totstandkoming van de initiatieven, de ambities van de initiatiefnemers, de betrokkenheid van de gemeente, en de visie van gemeentelijke actoren op hoe ze het beste met initiatieven kunnen omgaan.
Green Deal
De relatie van de initiatieven met de overheid is vooral een relatie met de lokale overheid. Bekendheid met beleid en instrumenten van Rijk en provincie is er minder. Bijvoorbeeld bekendheid met een instrument als de Green Deal Nieuwe Stedelijke Natuur was er niet in de onderzochte initiatieven. Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit zou de Green Deal bij gemeenten bekender kunnen maken om daarmee wellicht bij te dragen aan een grotere impact van de Green Deal.
Rijksnatuurvisie
Het onderzoek is uitgevoerd in opdracht van het Planbureau voor de Leefomgeving om voor de evaluatie van de Rijksnatuurvisie in beeld te brengen welke factoren bepalend zijn voor de bijdrage van maatschappelijke initiatieven aan biodiversiteit, en wat de rol van gemeenten hierbij kan zijn.
