De verpakking krijgt tegenwoordig veel meer aandacht dan vroeger, maar deze aandacht is zowel positief als negatief. Bedrijven zien steeds meer de meerwaarde in van een doordacht, duurzaam en onderscheidend verpakkingsontwerp. Consumenten daarentegen associëren verpakkingen met de plastic soep in de oceanen.
Verpakkingen hebben als belangrijkste functie productbescherming. Zeker op het gebied van food, waar verpakkingen bijdragen aan hygiëne en houdbaarheid. Maar zoals Roland ten Klooster, buitengewoon hoogleraar Verpakkingsontwerp en Management stelt[1]: Consumenten onderschatten deze waarde.
Voorlichting door voedingsindustrie
Vooral het verpakken van groenten en fruit leidt tot ergernissen bij de consument. Uit onderzoek van Milieu Centraal blijkt dat driekwart van de consument de voorkeur geeft aan onverpakt versus plastic. Het is volgens Ten Klooster de taak van de voedingsindustrie om de waarde en functie van de verpakking beter uit te leggen. Zou de consument de verpakte komkommer boycotten, als hij wist dat de komkommer hierdoor langer vers blijft? Vertel (via de verpakking) waarom je als bedrijf bepaalde keuzes maakt. Zo help je ook de consument bij het maken van de juiste keuze.
Slim ontwerp en design
Als het om duurzaam verpakken gaat ligt er natuurlijk ook een belangrijke taak bij de verpakkingsindustrie zelf. Een belangrijke focus is het gebruik van minder materiaal. De ontwikkelingen op dit gebied staan niet stil, maar gaan niet erg hard. Volgens Ten Klooster komt dit onder meer door de vele stappen in het proces van verpakken. Als voorbeeld noemt hij het gebruik van minder blik in een conservenverpakking. “Voordat je dunner blik kunt verwerken, moet ook het proces bij Tata Steel afgestemd zijn op de nieuwe vraag. Verder heeft een verpakking vele functies, die moeten in samenhang bekeken worden.”
Daarnaast verschijnen er verschillende bio-plastics op de markt, als alternatief voor traditioneel plastic. Maar ook hier hebben we nog een lange weg te gaan, want er heerst nog veel verwarring over de end-of-life solution van deze producten. Voorlichting is ook hier het sleutelwoord.
De consument bepaalt
Uiteindelijk is het de consument zelf die beslist over de duurzaamheid van de verpakking. De consument ziet liever geen verpakking en in antwoord daarop stapten verschillende supermarkten een paar jaar geleden over op onverpakte groenten en fruit. Papier doet het in de ogen van de consument goed als ‘duurzaam’ alternatief op plastic, terwijl een papieren verpakking niet per definitie minder milieubelastend is. Opnieuw het bewijs dat alles draait om bewustwording en dus goede voorlichting.
Ken jij voorbeelden van initiatieven die bijdragen aan de bewustwording omtrent de meerwaarde van verpakkingen. Of heb je misschien zelf een goed idee?
[1] https://www.vakbladvoedingsindustrie.nl/archief/roland-ten-klooster-met-kleine-stapjes-veel-duurzamer
Huib Burggraaf, Specialist Biobased Verpakkingen en werkzaam bij Van der Windt Verpakking BV, onderdeel van PACOMBI GROUP