Begin juli heeft de staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu de Tweede Kamer geïnformeerd over de laatste ontwikkelingen op het gebied van Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (MVI). De staatssecretaris gaat in de Kamerbrief in op de stand van zaken en de vervolgstappen in het kader van het Plan van Aanpak MVI overheden 2015-2020.

PLAN VAN AANPAK MVI OVERHEDEN 2015-2020

Maatschappelijk Verantwoord Inkopen (ook wel duurzaam inkopen genoemd) betekent dat bij de inkoop van producten, diensten en werken de effecten op mensen, de planeet en het milieu en de welvaart worden meegenomen. Om MVI te stimuleren heeft het kabinet in 2015 aangestuurd op een gezamenlijke aanpak. De kerngedachte daarbij is om MVI meer in te zetten om de duurzaamheidsambities van de eigen organisatie te realiseren. Zie voor meer informatie over het Plan van Aanpak MVI 2015-2020 de Kamerbrief van 11 september 2015.

STAND VAN ZAKEN MVI

De ontwikkelingen en vervolgstappen met betrekking tot MVI worden in de Kamerbrief van 6 juli 2017 geschetst door de staatssecretaris. In december 2016 heeft de staatssecretaris met zestig decentrale overheden (bestuurders van gemeenten, provincies en waterschappen) het Manifest MVI ondertekend. Hierin is afgesproken om concrete ambities en actieplannen te maken voor de toepassing van MVI in de komende jaren. Daarmee wordt invulling gegeven aan de gedachte om duurzaamheidsambities van de eigen organisatie te realiseren en om MVI daadwerkelijk handen en voeten te geven in de eigen organisatie van decentrale overheden. Inmiddels hebben ruim honderd overheidspartijen het manifest MVI ondertekend.

ONTWIKKELING BENCHMARK EN MONITORING MVI

In het Plan van Aanpak MVI overheden 2015-2020 is het voornemen geuit om een systematiek te ontwikkelen voor het benchmarken en monitoren van de toepassing van MVI door overheden. Hiermee kunnen overheden zien in welke mate ze hun duurzaamheidsambities realiseren (benchmark). Daarnaast kan een landelijk beeld worden gegeven van alle overheden (monitoring).
Door middel van een pilot is inmiddels een benchmark ontwikkeld. Deze ontwikkelde benchmark wordt gebaseerd op gegevens uit inkoopsystemen, zoals Tenderned. Hieruit worden de MVI-inkopen gefilterd. Deze MVI-inkopen komen in een online module, waarin ze kunnen worden aangevuld, gecorrigeerd en geverifieerd. Met deze basisfaciliteit krijgen overheden eenvoudig inzicht in de mate waarin ze zelf MVI toepassen. De staatssecretaris verwacht dat deze systematiek eind 2017 beschikbaar is voor gebruik, op grond waarvan in de loop van 2018 een eerste monitoringsrapportage kan worden gedaan.

CRITERIADOCUMENTEN

Eén van de instrumenten voor MVI is het criteriadocument. Dit beschrijft voor de meest ingekochte productcategorieën welke inkoopeisen de overheid minimaal wil hanteren op het gebied van MVI. In Nederland worden op dit moment al diverse criteriadocumenten gebruikt. De staatssecretaris geeft aan om de kracht en de reikwijdte van de criteriadocumenten komende jaren verder te willen vergroten. Waarbij het accent verschuift van minimum eisen naar gunningscriteria, zodat leveranciers worden uitgedaagd om zo duurzaam mogelijke diensten en producten af te leveren.

CIRCULAIR INKOPEN

Bovenstaande  is in lijn met de steeds grotere aandacht voor circulair inkopen. Vanuit de Europese Unie wordt circulair inkopen gezien als één van de belangrijkste instrumenten om de overgang naar een circulair economisch model te ondersteunen. Nederland wordt op dit dossier als voorloper gezien. Een succesvol nationaal initiatief om circulair inkopen te ondersteunen is de Green Deal Circulair Inkopen. Deze Green Deal die is opgezet in 2013 en is inmiddels uitgegroeid tot één van de meest succesvolle green deals. Meer dan 40 publieke en private organisaties hebben hun ambities vastgelegd om circulair in te kopen.

Door: Madeleine Heitmeijer-Broersen en Jos Pees, Europa decentraal