Circulaire economie kan watertekorten wereldwijd sterk reduceren

De wereldwijde vraag naar zoetwater zal de komende decennia circa 2% per jaar toenemen. Als we aannemen dat het wateraanbod relatief stabiel zal blijven, zal dit door de stijgende vraag snel leiden tot waterstress in grote delen van de wereld. Volgens de Verenigde Naties ondervinden momenteel al 700 miljoen mensen op aarde de gevolgen van een tekort aan water. Het circulair maken van water systemen, waarbij minder water wordt gebruikt en meer water hergebruikt, kan leiden tot enorme besparingen van wel 400 miljard kubieke meter per jaar, gelijk aan 11% van het wereldwijde waterverbruik.Dit blijkt uit een onderzoek van het ING Economisch en het kennisinstituut Deltares.

Momenteel stroomt water door een lineair verbruiksmodel waarin het water tijdens haar tocht door het systeem steeds meer vervuild raakt en ongeschikt wordt voor hergebruik.

Het onderzoek, ‘Less is more: circular economy solutions to water shortages’, laat zien dat een circulair model voor watergebruik grote besparingen kan opleveren omdat het ‘take, make and waste’ principe wordt vervangen door ‘reduce, re-use and retention’. De circulaire economie maakt watersystemen duurzamer waardoor het water meerdere cycli gebruikt kan worden. Dit leidt tot een betere balans van vraag en aanbod.

ING en Deltares analyseren 6 regio’s wereldwijd, waaronder Nederland, die verschillen in geografie en in de economische afhankelijkheid van waterintensieve sectoren. Hoewel de circulaire economie watertekorten in veel gevallen niet volledig kan opheffen, heeft het wel de potentie om jaarlijks 400 miljard m3 water te besparen. Dat is gelijk aan 11% van het wereldwijde waterverbruik en ongeveer gelijk aan het waterverbruik in de VS.

Regionale bevindingen zijn als volgt.

In Californië heeft de circulaire economie de potentie om het aantal jaren met verwachte watertekorten tot 2050 te halveren. De watertekorten die blijven bestaan worden bijna geëlimineerd (meer dan 90% reductie).
Ghana heeft naar verwachting tot 2050 te kampen met 15 jaren van watertekorten. De circulaire economie kan het watertekort in 1 jaar elimineren en in de overige 14 jaar met twee derde doen afnemen. Dit bespaart jaarlijks 117 miljoen m3 water.
In Bangladesh, met zijn zeer water intensieve textielindustrie, kan de circulaire economie de watertekorten halveren. Dit leidt tot een jaarlijkse besparing van 20 miljard m3 water.
Noord India is een regio met grote en structurele watertekorten, mede door een zeer water intensieve en –inefficiënte landbouw. De circulaire economie kan de watertekorten met een derde doen afnemen. Hierdoor wordt jaarlijks 350 miljard m3 water bespaard, of te wel 10% van het huidige wereldwijde waterverbruik.
De Verenigde Arabische Emiraten hebben al een zeer efficiënt water systeem als gevolg van jaren van waterschaarste. Daardoor is de potentie van de circulaire economie relatief laag. Het kan de watertekorten met 16% doen afnemen wat jaarlijks 373 miljoen m3 waterbesparing oplevert.
In Nederland zijn watertekorten in vergelijking met de andere regio’s minimaal. Circulariteit draagt vooral bij aan meer hergebruik van water en minder watervervuiling. De watertekorten nemen hierdoor met een kwart af wat jaarlijks 6 miljoen m3 waterbesparing oplevert. Toch heeft de circulaire economie ook hier potentie, vooral om grondstoffen te winnen. Uit rioolslib worden bijvoorbeeld warmte-energie en fosfaten gehaald.

Circulaire economie kan waterschaarste sterk reduceren

Bron: bewerking ING Economisch Bureau, op basis van Deltares berekeningen.

Gerben Hieminga van ING Economisch Bureau zegt: “Onze analyse toont aan dat de circulaire economie grote potentie heeft in het reduceren van waterschaarste. De transformatie van lineaire naar circulaire watersystemen wereldwijd is een enorme opgave, die bedrijven in de waterketen veel nieuwe kansen biedt.”

“Daarbij moeten we ons goed realiseren dat circulaire water oplossingen altijd in samenhang geïmplementeerd moeten worden. In het watersysteem hangt alles met elkaar samen. Zo kan de omschakeling op efficiënte irrigatiesystemen de watertoevoer naar ondergrondse watervoorraden negatief beïnvloeden. Die voorraden zullen dan op een andere duurzame manier aangevuld moeten worden.”