Natuurmonumenten wil veel meer vernieuwende, open vormen vinden om dilemma’s op het gebied van natuur en economie op te lossen. Op het jaarlijkse netwerkevenement van Natuurmonumenten bespreekt directeur Marc van den Tweel een aantal buitenkansen voor zowel natuur als economie. Natuurmonumenten is al verbinder in tal van natuurprojecten in samenwerking met bedrijven en overheden en wil deze duurzame aanpak opschalen en uitbreiden.

Minister Schultz van Haegen van Infrastructuur en Milieu spreekt op het Voorjaarsforum over het meekoppelen van natuur bij het werken aan de veiligheid en waterkwaliteit. Natuur is een belangrijk onderdeel van het Deltaprogramma voor veiligheid. “In plaats van de natuur in te dammen met steeds hogere dijken en stormvloedkeringen, proberen we de laatste jaren te bouwen met de natuur. De natuur is sterker dan de mens, dus van die kracht kun je maar beter gebruik maken.”

Waarden en waardering

Het oer-Hollandse poldermodel loopt in de praktijk tegen grenzen aan, constateert Van den Tweel. “De polarisaties in ons overlegmodel leidden regelmatig tot sterk verwaterde voorstellen, waar helemaal niemand gelukkig van wordt”, legt hij uit. “Sommige overlegtrajecten over natuur- en economiekwesties slepen al decennia, zoals het eeuwige mestdossier.” Natuurmonumenten ziet Nederland na nog eens veertig jaar gebaande paden verder verschralen en economisch verarmen, als met bodem, flora en fauna ook de economie tegen grenzen aanloopt. Tegenwoordig zoekt Natuurmonumenten daarom liever actieve ‘aandeelhouders’ van de duurzame economie. Partijen voor wie de natuur een bondgenoot is. Vandaag stelt Van den Tweel voor om te breken met kunstmatige tegenstellingen, omdat economie en natuur van elkaar afhankelijk zijn. Een meer open overlegproces, met oog voor alle mogelijke waarden, met waardering voor elkaars standpunten en inspiraties reikt waar nog niet eerder werd gezocht, denkt Van den Tweel. Zo’n onbekend proces brengt nieuwe inzichten en kan tot vernieuwende oplossingen leiden, zoals de huidige ontwikkeling van de Marker Wadden.

“De Marker Wadden is één van de grootste natuurontwikkelingsprojecten van Europa. Waterbouwer Boskalis experimenteert er met een nieuwe bouwtechniek, met slib. De waterbouwsector spreekt al van een kansrijk nieuw exportproduct.” aldus Van den Tweel in zijn speech tijdens het Voorjaarsforum van Natuurmonumenten.

Gezamenlijk vermogen, voor nu en later

Natuur is in die visie collectief vermogen. Natuurmonumenten werkt daarbij graag met burgers, bedrijven en overheden. “Het vermogen van de natuur is alleen hernieuwbaar als we haar beschermen. Zo kunnen we ervoor zorgen dat vele generaties na ons ook kunnen leven, beleven en genieten in de natuur. Dat is echte duurzaamheid.” vindt Van den Tweel.

Enkele nieuwe ‘Buiten Kansen’ van Natuurmonumenten

  • Natuurmonumenten wordt de eerste Nederlandse partner van Commonland. Commonland ziet in landschapsherstel grote onbenutte kansen voor duurzame economische ontwikkeling en ontwikkelt landschapsherstelprojecten op basis van business cases. De organisatie herstelt en verbindt natuurlijke en economische landschapszones met een aanpak die niet alleen de biodiversiteit, bodem- en waterkwaliteit terugbrengt, maar ook nieuwe sociale netwerken creëert, duurzame winst op de lange termijn realiseert, en in de eerste plaats inspiratie geeft aan de betrokkenen. Dit is de 4 returns aanpak en deze heeft in onder andere Zuid-Afrika, Spanje en Australië al tot concrete resultaten geleid. Commonland ’s CEO Willem Ferwerda zal hier tijdens het Voorjaarsforum van Natuurmonumenten een presentatie over geven.
  • De Marker Wadden is een natuurproject op ongekende schaal dat het Markermeer nieuw leven inblaast: betere waterkwaliteit, nieuw bodemleven, een rijkere visstand en meer vogels. Er ontstaat nieuw land. Ook mensen kunnen hier straks van genieten. Natuurmonumenten doet dat niet alleen en is trots op intensieve samenwerking met visionairs, tekenaars, bouwers, subsidie- en regelgevers voor de aanleg van de Marker Wadden, evenals koepels ANWB en VNONCW. Natuurmonumenten is initiator en verbinder, overheden werken actief mee. Publieke en private partijen veranderen zo samen de landkaart van Nederland.
  • DSM ontwikkelt op dit moment samen met Wageningen UR, Compakboard en Natuurmonumenten duurzaam bouwplaatmateriaal uit overjarig riet. Natuurmonumenten levert biomassa (overjarig riet), DSM ontwikkelt samen met Wageningen UR het juiste bindmiddel en Compakboard produceert het plaatmateriaal en regelt de afzet in de bouw. People, Planet en Profit: het voldoen aan de behoeften van de huidige generatie zonder het vermogen van toekomstige generaties aan te tasten. Dat past bij Natuurmonumenten.