Een nieuwe analyse van SOMO legt de misleidende beweringen van Europese bedrijven bloot over de financiële last van de Corporate Sustainability Due Diligence Directive (CSDDD). Terwijl bedrijven lobbyen tegen de richtlijn, waarbij ze zich zorgen maken over kosten en concurrentievermogen, onthult de analyse van SOMO dat deze bedrijven miljarden hebben gestoken in aandeelhoudersuitkeringen in plaats van te investeren in innovatie, duurzaamheid of verantwoorde bedrijfspraktijken.
Belangrijkste bevindingen:
- Bedrijven die binnen de reikwijdte van de CSDDD vallen, zijn zeer winstgevend: het gemiddelde beursgenoteerde CSDDD-bedrijf boekte in 2023 een nettowinst van € 695 miljoen, waarvan gemiddeld € 478 miljoen werd uitgekeerd aan haar aandeelhouders via dividenden en/of aandeleninkopen.
- In totaal keerden CSDDD-bedrijven tussen 2014 en 2023 € 2,9 biljoen uit aan hun aandeelhouders via dividenden en aandeleninkopen. Dit is twee derde van hun totale nettowinst, die deze bedrijven ook hadden kunnen investeren in onderzoek en innovatie of verantwoorde waardeketens.
- Ondertussen zouden de financiële kosten van naleving van de CSDDD, zoals geschat door de Europese Commissie, slechts 0,13 procent van de gemiddelde aandeelhoudersuitkeringen in 2023 vertegenwoordigen.
Kosten van CSDDD-naleving zijn een schijntje in de vergelijking
De Europese Commissie heeft geschat dat de gemiddelde kosten voor naleving van de CSDDD zullen variëren van € 52.200 voor grote bedrijven tot € 643.000 voor zeer grote bedrijven (> € 5 miljard omzet). Een impactstudie die in opdracht van de Nederlandse overheid is uitgevoerd, heeft geschat dat de jaarlijkse terugkerende kosten voor grote bedrijven die onder de CSDDD vallen, € 463.000 zullen bedragen.
Zelfs bij gebruik van de hoogste schatting (€ 643.000) zouden de jaarlijkse nalevingskosten nog steeds slechts 0,01 procent van de jaarlijkse omzet van het gemiddelde CSDDD-bedrijf en 0,09 procent van de nettowinst in 2023 vertegenwoordigen. De nalevingskosten vertegenwoordigen slechts 0,13 procent van de gemiddelde uitbetaling die bedrijven die onder de CSDDD vallen in 2023 aan hun aandeelhouders hebben gedaan.
Afzwakking door Omnisbuswet
De komende Omnibuswet van de Europese Commissie, die op 26 februari wordt verwacht, dreigt de CSDDD en andere belangrijke duurzaamheidswetten te verzwakken. EC-voorzitter Ursula von der Leyen dringt aan op een pro-industrieel programma. De bevindingen van SOMO tonen echter aan dat deregulering niet de oplossing is. Het leidt af van het echte probleem: buitensporige aandeelhoudersuitkeringen die verantwoord ondernemen en innovatie ondermijnen.
David Ollivier de Leth, onderzoeker bij SOMO: “Het idee dat de CSDDD de Europese concurrentiekracht bedreigt, is een mythe. Het echte probleem is dat bedrijven prioriteit geven aan aandeelhoudersvermogen ten koste van mensenrechten, het klimaat en concurrentiekracht op de lange termijn. In plaats van deregulering in Trump-stijl te imiteren, moet de EU een wereldwijde standaard voor verantwoording door bedrijven vaststellen.”
Joseph Wilde-Ramsing, SOMO’s Director of Advocacy: “De Europese Commissie mag niet toegeven aan de druk van bedrijven en baanbrekende wetten die de mensenrechten en de planeet beschermen, niet terugdraaien. Het verzwakken van deze wetten zal de meest kwetsbare gemeenschappen, die al de lasten van uitbuiting door bedrijven en klimaatverandering dragen, de grootste kosten opleveren.”