De Europese Commissie is ingenomen met het voorlopige akkoord dat het Europees Parlement en de Raad gisteravond hebben bereikt over de gerichte herziening van de kaderrichtlijn afvalstoffen. De gewijzigde kaderrichtlijn afvalstoffen zal een circulaire economie in de hele EU bevorderen, met name door innovatie te bevorderen en toe te werken naar duurzamere industriële en consumentenpraktijken. Dit is een belangrijke stap voorwaarts bij het aanpakken van textiel- en voedselverspilling en het versterken van het concurrentievermogen van de EU.

Geharmoniseerde gemeenschappelijke regels

Een belangrijk kenmerk van de herziene richtlijn is de gemeenschappelijke reeks regels die de duurzaamheid voor bedrijven en consumenten zullen vergroten en de eengemaakte markt voor gebruikt en afgedankt textiel zullen harmoniseren.

Streefcijfers voor de vermindering van voedselverspilling

Het akkoord van vandaag heeft betrekking op voedselverspilling, waaruit blijkt dat de lidstaten zich inzetten voor de bestrijding van voedselverspilling in de productie- en toeleveringsketens, met inbegrip van huishoudens. De richtlijn zal de ambitie van de EU om de duurzameontwikkelingsdoelstelling van 12,3 te halen, versnellen om de wereldwijde voedselverspilling per hoofd van de bevolking tegen 2030 te halveren en voedselverlies in de productie- en toeleveringsketens te verminderen. Om dit werk te ondersteunen, moeten de lidstaten tegen 2030 de voedselverspilling bij de verwerking en productie met 10 % verminderen. Zij moeten ook gezamenlijk de voedselverspilling met 30 % (per hoofd van de bevolking) verminderen in de detailhandel en de consumptie, met inbegrip van restaurants, voedseldiensten en huishoudens.

De Commissie zal de lidstaten ondersteunen bij het bereiken van de doelstellingen door beste praktijken uit te wisselen en te leren via het EU-platform inzake voedselverlies en -verspilling. Het zal ook onderzoek financieren en subsidies voor het uitvoeren van acties verstrekken.

Naar een vermindering van textielafval

Met de gewijzigde kaderrichtlijn afvalstoffen zal elke lidstaat zijn eigen regeling voor uitgebreide producentenverantwoordelijkheid (EPR) voor textiel- en schoeiselproducten opzetten. In het kader van dergelijke regelingen zullen textielproducenten bijdragen tot het beheer van gebruikt en afgedankt textiel. Door verantwoordelijk te zijn voor het einde van de levensduur van de producten die ze verkopen, zullen producenten worden aangemoedigd om duurzamere textielproducten te ontwerpen die gemakkelijker kunnen worden hergebruikt, gerepareerd en gerecycled. Deze bijdrage zal ook investeringen in de capaciteit voor gescheiden inzameling, sortering, hergebruik en recycling bevorderen. Dit zal bijdragen tot de totstandbrenging van een circulaire economie voor textiel.

De nieuwe regels pakken de illegale uitvoer van textielafval aan. Door duidelijk te definiëren wat “afval” versus “herbruikbaar” textiel is, vindt sortering plaats voordat gebruikt textiel wordt verzonden. Deze maatregel vormt een aanvulling op de nieuwe maatregel, die ervoor zorgt dat textielafval alleen wordt uitgevoerd als het op een ecologisch duurzame manier kan worden beheerd.

Volgende stappen

Het Europees Parlement en de Raad zullen de herziene richtlijn nu formeel moeten aannemen voordat deze in werking kan treden.

Zij treedt in werking 20 dagen na de bekendmaking ervan in het Publicatieblad van de EU. De lidstaten moeten de richtlijn dan binnen 20 maanden na de inwerkingtreding in nationale wetgeving omzetten.

Achtergrond

In 2020 produceerde de EU 6,95 miljoen ton textielafval, wat overeenkomt met 16 kg per hoofd van de bevolking. Hiervan werd in totaal slechts 1,95 miljoen ton textielafval gescheiden ingezameld. Zonder meer sortering en recycling in Europa zal te veel textielafval uiteindelijk worden verbrand, gestort of verwijderd.

Vandaag de dag wordt er in de EU jaarlijks meer dan 59 miljoen ton voedselafval geproduceerd, wat resulteert in 252 miljoen ton CO2-emissies in de hele voedselketen. Ongeveer 10% van al het voedsel dat in ons dagelijks leven wordt geleverd, wordt verspild. In economische termen wordt geschat dat de markt jaarlijks 132 miljard euro verliest als gevolg van voedselverspilling. Dit cijfer omvat verloren middelen voor exploitanten van levensmiddelenbedrijven en onnodige uitgaven door huishoudens. Daarnaast worden de kosten voor het inzamelen en verwerken van voedselverspilling geraamd op 9,3 miljard euro extra.

Op 5 juli 2023 heeft de Commissie een gerichte herziening van de kaderrichtlijn afvalstoffen voorgesteld, met bijzondere aandacht voor voedsel- en textielafval. De kaderrichtlijn afvalstoffen is het rechtskader van de EU voor afvalpreventie en afvalbeheer in de EU. Het bevat de definities met betrekking tot afvalbeheer, met inbegrip van definities van afval, recycling en nuttige toepassing, de afvalhiërarchie en basisbegrippen.

De herziening komt tegemoet aan de toezegging van de Commissie in de EU-strategie voor duurzaam en circulair textiel om maatregelen voor te stellen om de regels inzake uitgebreide producentenverantwoordelijkheid voor textiel te harmoniseren en economische stimulansen te ontwikkelen om textielproducten duurzamer en circulairder te maken.