Een consortium van Nederlandse technologiebedrijven DEMCON, Thorizon en VDL Groep heeft in december een projectovereenkomst gesloten. Hun gezamenlijke missie: een doorbraak realiseren in de ontwikkeling van Small Modular Reactors (SMR’s), en meer specifiek gesmoltenzoutreactoren. Deze innovatieve kernreactoren beloven een veilige, schaalbare en duurzame bijdrage te leveren aan de energietransitie.
Het doel van het project is om de maakbaarheid, veiligheid en functionaliteit van cruciale componenten en niet-nucleaire (sub)systemen van deze reactoren te demonstreren en te valideren. Hiervoor willen de bedrijven een geavanceerde testfaciliteit opzetten waarin deze technologieën kunnen worden ontwikkeld en getest.
De samenwerking tussen DEMCON, Thorizon en VDL Groep werd in oktober al bekrachtigd tijdens een werkbezoek van minister Sophie Hermans (Klimaat en Groene Groei) aan DIFFER, het toonaangevende onderzoeksinstituut in Eindhoven. Tijdens dit bezoek ondertekenden de partijen, samen met DIFFER, een intentieverklaring om de ontwikkeling van SMR-technologie in Nederland te versnellen.
Begin december heeft het consortium een belangrijke mijlpaal bereikt met het indienen van een ambitieuze subsidieaanvraag bij de provincie Noord-Brabant. Deze aanvraag benadrukt de gezamenlijke inzet van de betrokken partijen om innovatie en duurzame ontwikkeling in de regio te stimuleren.
Momentum voor nucleaire innovatie
Het werkbezoek van de minister aan de provincie Noord-Brabant stond in het teken van de energietransitie. Met een focus op waterstof en nucleaire energie werden de kansen voor de provincie en de hightech maakindustrie belicht. De provincie Noord-Brabant is in 2021 al gestart met de Innovatiecoalitie ‘Nucleaire Energie voor de Toekomst’ om de kracht van de Brabantse maakindustrie en onderzoeksinstituten in te zetten om de ontwikkeling van gesmoltenzoutreactoren (MSR’s) te versnellen. Ook de huidige kabinetsplannen voorzien een belangrijke rol voor nucleaire energie. Recentelijk hebben verschillende techbedrijven, waaronder Google, Amazon en Meta, hun interesse in SMR’s geuit voor de energievoorziening van datacenters, om zo de groeiende vraag naar AI te combineren met de noodzakelijke reductie van CO2-emissies. Zowel Google als Amazon maakten eind 2024 strategische investeringen in nucleaire technologie bekend.
Gesmoltenzoutreactoren: duurzame nucleaire technologie
In Nederland werkt Thorizon aan de ontwikkeling van een gesmoltenzoutreactor van 100 MWe. Dit is genoeg energie voor 250.000 huishoudens of één datacenter. De Thorizon One reactor is ‘walk-away safe’ en zet een belangrijke stap naar circulariteit door langlevend nucleair afval als brandstof te gebruiken. Deze reactor heeft steun gekregen van de Franse overheid en is geselecteerd als sleutelproject door de Europese Commissie. Het onderzoeksinstituut DIFFER helpt met de ontwikkeling van deze reactoren via de unieke onderzoeksfaciliteit “DICE”. Hier wordt de interactie tussen corrosie, warmte en straling onderzocht om de materiaalkeuze te verbeteren.
Kans voor de Nederlandse maakindustrie
Traditioneel zijn nucleaire projecten vaak grootschalige, eenmalige initiatieven. De toekomst ligt echter in de ontwikkeling van kleine modulaire reactoren die bestaan uit afzonderlijk gebouwde componenten, geproduceerd in serie in fabrieken. Dit biedt de Nederlandse hightech maakindustrie een unieke kans om een cruciale rol te spelen. Met de uitgebreide ervaring in de toeleveringsketen van bijv. de halfgeleiderindustrie kan de maakindustrie bijdragen aan de ontwikkeling en productie van geavanceerde componenten en (sub)systemen voor nucleaire toepassingen.
Door deel te nemen aan dit project kunnen bedrijven niet alleen waardevolle ervaring opdoen, maar ook de noodzakelijke kwalificaties verwerven die nodig zijn om onderdeel te worden van de toeleveringsketen van SMR’s en de grootschalige centrales die in Nederland gepland zijn. Dit versterkt niet alleen de concurrentiepositie van de Nederlandse maakindustrie, maar creëert ook nieuwe werkgelegenheid en stimuleert innovatie in de sector. Het doel van het project is om binnen tweeënhalf jaar verschillende prototypes van componenten en een testfaciliteit in Noord-Brabant te realiseren.
“Voor Thorizon is dit een unieke kans,” zegt Kiki Lauwers, CEO van Thorizon. “Bedrijven zoals VDL en DEMCON hebben unieke ervaring in het realiseren van hightech projecten, van concept via prototype naar serieproductie. Tijdens onze samenwerking met DIFFER hebben we gezien dat ze in Noord-Brabant over internationaal onderscheidende kennis en faciliteiten beschikken en snel kunnen schakelen. Met deze partners delen we een ambitieuze en pragmatische mindset die cruciaal is voor onze ontwikkeling en een succesvolle samenwerking.”