Sociaal ondernemers laten een hogere omzetgroei zien, maar ervaren ook meer onzekerheid over deze omzet dan ondernemers zonder sociaal doel. Dit kan erop wijzen dat deze ondernemingen langer in de startupfase blijven en minder snel doorgroeien. Het vereist dan ook meer coördinatie om financiële en sociale doelen te combineren. Hierbij kan het helpen de verantwoordelijkheden te splitsen, kleine prikkels aan werknemers te geven en financiële doelen beter te monitoren. Dat schrijven onderzoekers van RaboResearch en Rabo Foundation in een vandaag verschenen studie naar de groei, adviesbehoefte en ambitie van sociaal ondernemers.
Het aantal ondernemingen dat naast hun reguliere bedrijfsdoelstellingen ook klimaat-, energie- of sociale doelen nastreeft, neemt toe, vertelt economisch onderzoeker Suzanne Bijkerk van RaboResearch. “Sociaal ondernemers combineren een ondernemingsdoel met een sociaal doel, wat hen onderscheidt van charitatieve instellingen en andere ondernemers. Uit ons onderzoek blijkt dat sociaal ondernemers gemiddeld minder werknemers in dienst hebben dan een vergelijkbare ondernemer zonder sociaal doel. Sociaal ondernemers hebben doorgaans ook een hogere omzetgroei. Wel ervaren ze meer onzekerheid over deze omzet dan ondernemers zonder specifiek sociaal doel. Dit kan komen doordat sociaal ondernemers zich langer in de opstartfase bevinden en moeilijker opschalen.”
Grotere bestuurlijke uitdagingen, lagere groeiambitie
Sociaal ondernemers die aangeven dat zij succesvol ondernemen een grotere uitdaging vinden, laten volgens het onderzoek ook een lagere groeiambitie zien. Bijkerk: “We hebben sociaal ondernemers gevraagd welke bestuurlijke, financiële, operationele en marketinguitdagingen ze ervaren. Ook hebben we dezelfde ondernemers gevraagd naar hun ambitie. Maar alleen de ondernemers die veel bestuurlijke uitdagingen hebben, stellen hun groeiambitie naar beneden bij.”
Multitasking vereist
Om zowel de financiële als de sociale doelen te behalen, is multitasking vereist van leidinggevenden en werknemers, zegt de onderzoeker. “Wanneer het sociale doel meer aandacht krijgt, kan dit leiden tot doorgroeiproblemen binnen ondernemingen. Daarom bevelen wij deze ondernemers aan om de werkzaamheden voor sociale en financiële doelen te splitsen, kleine financiële of niet-financiële prikkels te geven aan hun werknemers en duidelijke financiële doelen vast te stellen en de voortgang hierop ook te blijven monitoren. Deze maatregelen kunnen helpen om de coördinatie in het bedrijf te verbeteren en de groei te bevorderen.”
Inspelen op drie trends
Drie trends kenmerken de toekomst van de arbeidsmarkt, waarop sociaal ondernemers kunnen inspelen, aldus Bijkerk. “Dat zijn demografische ontwikkelingen, migratie en technologische vooruitgang. Vergrijzing en de daarbij behorende krapte op de arbeidsmarkt bieden kansen voor sociaal ondernemers om te bemiddelen tussen vraag en aanbod van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Technologie kan echter ook leiden tot meer concurrentie en financiële onrust binnen sociale ondernemingen. Sociaal ondernemers die technologie implementeren, moeten hun werknemers meer kennis en vaardigheden bieden. Ondernemers die geen technologie implementeren, ondervinden meer concurrentie van bedrijven die wel arbeidsbesparende technologieën toepassen.”
Onderzoek en resultaten
Voor het onderzoek heeft RaboResearch de uitkomsten van een enquête onder sociaal ondernemers van de Rabo Foundation vergeleken met ondernemers zonder specifiek doel in een representatieve steekproef onder Nederlandse bedrijven. Bij deze vergelijking is rekening gehouden met de bedrijfskarakteristieken van de onderneming zoals de sector en het oprichtingsjaar. De sociaal ondernemers zijn voornamelijk actief in de overige dienstverlening en de horeca en hebben bijvoorbeeld een sociaal doel gericht op individuen met een migratieachtergrond of een specifieke buurt.
