Steeds meer bedrijven worden in de energietransitie geconfronteerd met congestieproblemen. Hierdoor kunnen ze niet uitbreiden of extra verduurzamingsmaatregelen nemen. Bedrijven schaffen daarom batterijen aan, zodat ze zelf geproduceerde overschotten tijdens piekmomenten op kunnen slaan voor later gebruik, of voor teruglevering op een later moment. Een andere reden voor aanschaf van batterijen is dat bedrijven steeds vaker geen extra transportcapaciteit kunnen krijgen terwijl ze wel een warmtepomp of laadpaal willen bijplaatsen. Maar zelfs met deze problematiek is een investering in batterijopslag niet automatisch een sluitende businesscase. Batterijen zijn nog erg prijzig en als je alleen maar zelf opgewekte elektriciteit opslaat voor later verbruik of hoogstens ‘s avonds de opgeslagen elektriciteit teruglevert, is de terugverdientijd (te) lang.
Wat doe je dan als je batterij niet rendeert? Het antwoord ligt in ‘value stacking’ – meer toegevoegde waarde creëren door batterijen op verschillende manieren in te zetten.
Idealiter combineer je hiervoor de volgende use cases:
1. Optimaal gebruik van eigen opwek of extra vermogen
Natuurlijk blijft dit een belangrijke use case voor een batterij – de opslag van overtollige elektriciteit wanneer je deze opwekt voor later gebruik. De batterij kan ook dienen als extra vermogen in de wintermaanden als je dit nodig hebt. Achter de meter kun je de batterij bovendien inzetten voor peak-shaving, zodat je de eigen belasting van het elektriciteitsnet kunt verminderen tijdens piekmomenten. Maar zoals gezegd, is dit an sich geen rendabele use case. Je moet dit dus combineren met use cases zoals…
2. Batterijen als balanceringsmechanisme
Door batterijen te gebruiken als onderdeel van de ‘primaire of secundaire reserve’, kunnen deze helpen bij het behoud van de balans op het elektriciteitsnet. Wanneer er onbalans ontstaat, kan de landelijke netbeheerder Tennet de batterij aanspreken om energie terug te leveren of af te nemen, mits het vermogen groot genoeg is. De primaire reserve (FCR) wordt ingezet om de frequentie op het energienet op de benodigde 50 Hz te houden door vermogen op- of af te schakelen. Bij grotere of langdurige onbalans situaties kan de secundaire reserve, het regelvermogen (aFFR), worden ingezet om vermogen te leveren of onttrekken aan het net. Voor beide typen reserves krijg je van Tennet een vergoeding.
3. Verhandeling op energiemarkten
Naarmate het aandeel van wind- en zonne-energie in de markt groeit, zullen elektriciteitsprijzen een stuk volatieler worden. Negatieve prijzen en prijspieken gaan elkaar vaker afwisselen. Er liggen al bekende kansen om met batterijen slim op de day-ahead- en intraday-markten in te spelen, waarbij je ‘s middags opgewekte elektriciteit koopt en ‘s avonds verkoopt. De echt lucratieve mogelijkheden voor een bedrijf bevinden zich momenteel echter op de onbalansmarkt, mits je geautomatiseerd op prijsbewegingen kunt inspelen. Dit verloopt niet via Tennet zoals in het geval van de balanceringsmechanismen, maar via een partnerschap met een energieleverancier met een onbalanspositie. Met deze dienst help je de onbalanskosten van de energieleverancier te reduceren, in ruil voor een vergoeding.
Gedurende het jaar kunnen de use cases verschillen. Zo kun je in het eerste en het laatste kwartaal van het jaar bijvoorbeeld energiehandel combineren met netbalancering, terwijl je in de andere kwartalen – wanneer er doorgaans veel meer opwek uit zon is – netcongestie kunt helpen verminderen. Zo pas je continu de samenstelling van je ‘value stack’ aan om het hele jaar waarde uit je batterij te halen.
Maximale waarde uit je batterij
De integratie van geavanceerde prijsstrategieën voor batterijen speelt een sleutelrol in de energietransitie. Het zorgt ervoor dat hernieuwbare energiebronnen effectiever en efficiënter kunnen worden ingezet. Daarnaast reduceert de inzet van batterijen de noodzaak voor fossiele back-up systemen en versterkt het de betrouwbaarheid en flexibiliteit van het elektriciteitsnet. Voor investeerders in hernieuwbare energie vermindert het de risico’s geassocieerd met negatieve energieprijzen en marktonzekerheden. En dat alles zorgt voor het nodige vertrouwen om te blijven werken aan de energietransitie!
Jesse Schrama, Product Developer Flex bij ENGIE