Energy Hubs hebben een sleutelrol in onze toekomstige energiesysteem. Een nieuw onderzoek van Royal HaskoningDHV, uitgevoerd in opdracht van Topsector Energie en Rijksdienst voor Ondernemerschap (RVO), benadrukt de cruciale bijdrage van Energy Hubs aan het verminderen van netcongestie en het bereiken van een robuust, duurzaam en decentraal energiesysteem in 2030 en verder. Zo hebben Energy Hubs de potentie om tot 2030 het stroomnet te ontlasten met zo’n 3,2 GW. Het rapport introduceert vier hoofdgroepen van energy hubs: gebouwde omgeving, mobiliteit, bedrijventerreinen en Cluster 6 bedrijven, en identificeert maar liefst 1200 kansrijke locaties in Nederland. Deze hubs optimaliseren lokaal de balans tussen vraag en aanbod, wat essentieel is voor een duurzaam energiesysteem in 2050.
Orde in de chaos: vier families van Energy Hubs
Energy Hubs komen in vele vormen en maten, wat vaak leidt tot verwarring en onzekerheid. Het rapport biedt een helder kader om deze diversiteit te structureren en te begrijpen. Door een duidelijke indeling en definiëring kunnen de mogelijkheden en beperkingen van Energy Hubs in een vroeg stadium worden geïdentificeerd. Dit stelt beleidsmakers en energieprofessionals in staat om Energy Hubs effectief te integreren in regionale energievoorzieningen.
Het rapport onderscheidt vier hoofdgroepen van Energy Hubs:
- Gebouwde omgeving
- Mobiliteit
- Bedrijventerreinen
- Cluster 6 bedrijven (grootschalige energieverbruikers)
Voor elke groep zijn de belangrijkste technische, financiële, organisatorische, bestuurlijke en juridische aspecten in kaart gebracht. Deze inzichten helpen bij de ontwikkeling en exploitatie van Energy Hubs. Daarbij staan bouwstenen zoals opslag, conversie, lokale duurzame bronnen en vraag-aanbodsturing centraal.
Verlichten van piekbelasting met 3,2 GW
Eén van de meest urgente uitdagingen die Energy Hubs aanpakken, is het verminderen van netcongestie. Tot 2030 kunnen Energy Hubs naar schatting 3,2 GW bijdragen aan het verlichten van de piekbelasting van het elektriciteitsnet. Hoewel dit niet direct betekent dat netcongestie volledig wordt vermeden, biedt het rapport een waardevolle analyse voor verdere samenwerking met netbeheerders om gerichte investeringen te doen en efficiëntie te verhogen.
1200 kansrijke Energy Hubs
In heel Nederland zijn bijna 1200 potentieel succesvolle locaties voor Energy Hubs geïdentificeerd. Deze hubs kunnen de balans tussen vraag en aanbod lokaal optimaliseren, wat essentieel is voor een duurzaam energiesysteem in 2050. Het leidende principe is “lokaal wat kan, centraal wat moet”. Zo wordt lokale flexibiliteit in energiebeheer gemaximaliseerd.
Gebiedsgerichte aanpak
Energy Hubs zijn bijzonder effectief in de verzorgingsgebieden van hoogspanning/middenspanning (HS/MS) onderstations, met name bij een 150 kV onderstation. Een gebiedsgerichte aanpak, waarbij verschillende hubs gecombineerd worden, kan de grootste bijdrage leveren aan de energiebalans en het omgevingsbeleid. Dit minimaliseert de ruimte die nodig is voor energie-infrastructuur en stimuleert het gebruik van alternatieve energiedragers zoals groen gas, warmte en waterstof.
Van transactionele naar ondernemende samenwerking
Het succes van Energy Hubs hangt sterk af van de ambities van de betrokken partijen. Of het nu gaat om het verminderen van netcongestie of bredere doelen zoals klimaatneutraliteit en circulariteit, intensieve samenwerking en gebiedssturing zijn cruciaal. De overheid kan hierbij ondersteunen door een langetermijnvisie te bieden en marktsturing te verschuiven naar gebiedssturing. Dat stimuleert volgens de onderzoekers verdere integratie en innovatie.
Energy Hubs bieden al met al een veelbelovende route naar een duurzaam en veerkrachtig Nederlands energiesysteem, met aanzienlijke voordelen voor zowel de energie-infrastructuur als de bredere samenleving.
