Met de recycling- en circulaire resultaten van verpakkingen in Nederland zijn de Nederlandse en Europese doelstellingen ruimschoots behaald. Een mooie prestatie door alle partijen, van consument tot producent. Nederland heeft hiermee, samen met België, de positie als koploper in Europa weten te behouden. Dankzij goede afspraken en de manier waarop de recyclingketen voor verpakkingen met alle partijen steeds beter is georganiseerd. In 2023 werd 88% van alle verpakkingen gerecycled en hergebruikt. Dat maakt Verpact vandaag bekend in de publicatie ‘Samen werken aan circulair verpakken, recycling en hergebruik van verpakkingen in Nederland’.

Nederland heeft als één van de weinige landen in Europa ook circulaire doelstellingen. Hierbij wordt het hergebruik van verpakkingen als glazen bierflesjes met statiegeld, rolcontainers en meermalige pallets gemeten. Het in 2023 gemeten gewicht van dit soort herbruikbare verpakkingen is iets hoger dan het totaalgewicht van eenmalige verpakkingen. Hiermee zetten we in Nederland een belangrijke stap voorwaarts naar een circulaire economie voor verpakkingen want een verpakking hergebruiken is beter dan recyclen.

Hester Klein Lankhorst, voorzitter Raad van Bestuur van Verpact: “Ons doel is om de kringloop van verpakkingen steeds verder te sluiten, zodat waardevolle grondstoffen behouden blijven. Ik ben er dan ook heel trots op te kunnen melden dat we daarin weer stappen hebben gemaakt, samen met alle partijen in de keten van verpakkingen. Wel moet de inzameling van plastic drankflessen nog verder stijgen. Om dit verder aan te jagen hebben we een stevig actieplan, waarmee ook forste investeringen gemoeid zijn. Ook de recycling van drankenkartons moet nog verder stijgen zodat we ook die doelstellingen behalen.”

Inzameling plastic drankflessen

Het inzamelpercentage voor plastic drankflessen steeg van 68% in 2022 naar 74% in 2023. Hiermee laat Nederland, in vergelijking tot andere Europese landen met een statiegeldsysteem, een snelle stijging zien die vertrouwen geeft.

Volgens de regelgeving mag voor de inzameldoelstelling maximaal 5% aan inzameling van plastic drankflessen worden meegeteld die afkomstig zijn uit PMD inzameling. Op voorwaarde dat het recyclaat van vergelijkbare kwaliteit is als recyclaat afkomstig van gescheiden inzameling via statiegeld. Dat laatste was in 2023 gemaximeerd op 5 procentpunten het geval. De overige 69% werd via het statiegeldsysteem ingezameld.

Om de wettelijke norm van 90% voor plastic drankflessen te realiseren zetten Verpact en Statiegeld Nederland, onderdeel van Verpact, zich onverminderd in om extra innamepunten te realiseren, meer producenten van sappen aan het statiegeldsysteem deel te laten nemen en de consument te overtuigen van het nut van inleveren van statiegeldverpakkingen. Ook loopt er een grote landelijke campagne die jaarlijks ongeveer 95% van de consumenten bereikt.

Flessen van gerecycled plastic

Voor de productie van PET-flessen wordt steeds meer gerecycled PET gebruikt. In 2023 bestonden de PET-flessen en -flesjes op de Nederlandse markt gemiddeld uit 44% gerecycled PET. Vanaf 2025 geldt een Europese wettelijke verplichting toepassing van 25%, met 44% heeft Nederland deze doelstelling dus al ruimschoots behaald.

Recycling drankenkartons

Waar andere landen een inzameldoelstelling hebben voor drankenkartons, heeft Nederland vanaf 1 juli 2023 als enige land in Europa een wettelijke recyclingdoelstelling voor drankenkartons. In het afgelopen jaar zijn veel drankenkartons ingezameld, maar de beperkt beschikbare recyclingcapaciteit speelde ons parten en de vergunningenprocedure voor transport naar Europese recyclers verliep traag. Om dit in de toekomst te voorkomen zijn we in gesprek met de vergunningverlener. Ook de brand bij een nascheidingsinstallatie vorig jaar zorgde er tijdelijk voor dat in het tweede trimester aanzienlijk minder drankenkartons werden nagescheiden en gerecycled.

Hester Klein Lankhorst: “Hieruit blijkt dat we te maken hebben met een kwetsbare keten omdat voor heel Europa te weinig recyclingcapaciteit voor drankenkartons beschikbaar is en te veel uitval plaatsvindt in het recycleproces. Daarom zijn we een programma gestart dat gericht is op het verbeteren van alle aspecten van de recycling van drankenkartons, van ontwerp tot en met recycling.”

Op basis van de in de eerste maanden van 2024 gerealiseerde recycling van drankenkartons is de prognose dat het recyclingpercentage van 37% in 2024 behaald zal worden.

Recycling plastic verpakkingen

Met glas, metaal en papier en karton is Nederland al nagenoeg circulair. En in de keten van inzameling en recycling van PMD worden belangrijke stappen gezet om te komen tot een hogere kwaliteit in inzameling, recycling, inzet van recyclaat en goed recyclebare verpakkingen. Ook het recyclepercentage van plastic verpakkingen is in 2023 verder gestegen.

“Er zijn ook andere uitdagingen die we in het jaar 2023 vastpakten. Zo steeg het percentage gerecycled plastic van 46% naar 49% omdat we het afgelopen jaar alle zeilen hebben bijgezet. En dat blijven we doen, want het behalen van de wettelijke norm voor plastic is geen vanzelfsprekendheid. De toenemende vervuiling van het ingezamelde materiaal maakt de recycling tot bruikbare grondstof steeds lastiger. Dat moet anders, en dat kan ook. Daar ben ik van overtuigd. Ik roep dan ook alle partijen in de keten op om stappen te blijven zetten,” aldus Hester Klein Lankhorst. Verpact stimuleert bijvoorbeeld de recyclebaarheid van verpakkingen en de toepassing van gerecycled plastic in verpakkingen met Tariefdifferentiatie 2.0 en het actieplan Design for Recycling.