Duurzaamheid en ESG (Environmental, Social, and Governance) zijn tegenwoordig cruciale zaken die hoog op de agenda staan binnen het bedrijfsleven. De Europese CSRD en CSDDD directives staan inmiddels bij iedereen (al dan niet positief) stevig op het netvlies. Maar hoe belangrijk en een stap in de juiste richting dan ook: ESG en sustainability gaan verder dan implementatie en naleving van de CSRD en CSDDD alleen!

Duurzaam ondernemen vergt van uw bedrijf dat u op andere wijze nadenkt over de gevolgen van uw bedrijfsvoering. Naast ethische redenen om in te zetten op duurzaamheid, liggen er ook (meerdere) strategische redenen als basis aan het willen shiften naar een meer duurzame en verantwoorde wijze van ondernemen.

Zo kan het de reputatie van uw bedrijf verbeteren (en zien we met name bij jongere consumenten een sterke voorkeur voor duurzame bedrijven en producten), is het mogelijk operationele kosten te verlagen, bijvoorbeeld door efficiënter om te gaan met energie en kijken financiële instellingen en investeerders steeds vaker naar duurzaamheidsprestaties van bedrijven bij hun investeringsbeslissingen.

Als de CSRD en CSDDD niet direct de aanleiding vormen om in te zetten op een duurzame en verantwoorde bedrijfsvoering (bijvoorbeeld omdat uw bedrijf niet groot genoeg is om rechtstreeks onder de reikwijdte van deze regelgeving te vallen), welke duurzame andere (juridische) opties kunt u dan als bedrijf nastreven?

ESG in Ondernemingsrecht

Binnen het ondernemingsrecht zien we dat ESG een steeds belangrijker rol vervult bij het besturen van ondernemingen. Zo wordt duurzaamheid steeds vaker officieel verankerd in de onderneming. Denk dan bijvoorbeeld aan het opnemen van duurzame bepalingen in statuten, het maken van duurzame afspraken tussen aandeelhouders in aandeelhoudersovereenkomsten en de compliance gerelateerde zaken die daarmee verband houden.

Maar ook: het doorsijpelen van verplichtingen en risico’s die volgen uit de CSRD en CSDDD regelgeving naar kleinere bedrijven. Doet u zaken met grote bedrijven die rechtstreeks onder de reikwijdte van deze regelgeving vallen, dan heeft u dat zeker al gemerkt in de onderhandelingen en eventuele contract wijzigingen die grote bedrijven (proberen door te) voeren.

Er zijn genoeg voorbeelden van activistische aandeelhouders die duidelijk laten blijken dat duurzaam ondernemen wat hun betreft niet snel en ver genoeg kan gaan. Bedrijven dienen er rekening mee te houden dat de manier van werken en implementeren van duurzame principes onder een vergrootglas liggen. Met alle (ondernemingsrechtelijke) gevolgen van dien.

Duurzaam HR

Duurzaam HR richt zich op het creëren van een werkomgeving die de gezondheid, het welzijn en de ontwikkeling van werknemers bevordert. Denk dan aan flexibel en/of hybride werken, diversiteit en inclusie, en het aanbieden van trainingen en opleidingen die gericht zijn op duurzaamheid.

Bedenk ook dat met name de jongere generaties duurzaamheid hoog op hun wensenlijst hebben staan als het gaat om werkgevers om voor te werken. In de huidige arbeidsmarkt is het een prioriteit om als bedrijf in te zetten op duurzaamheid en de ontwikkelingen daarbij goed in het oog te houden. Binnen onze arbeidsrecht praktijk zien we deze kentering al tijden en ook juridisch is dit zodoende een punt van aandacht.

Conscious Contracting

Conscious contracting, ook wel duurzaam contracteren genoemd, gaat over het opnemen van duurzaamheidsprincipes in contracten en overeenkomsten. Bij het opstellen en uitvoeren van duurzaam opgestelde contracten wordt rekening gehouden met duurzaamheidsoverwegingen. Daarbij wordt niet alleen gekeken naar economische voordelen, maar ook naar de impact van gemaakte afspraken. Contracten kenmerken zich onder andere door het eenvoudige(r) taalgebruik (en zijn dus ook goed leesbaar voor mensen die niet een volledige rechtenstudie hebben gevolgd).

Arbeidscontracten lenen zich bij uitstek voor deze vorm van contracteren, maar ook andere contracten en relaties hebben baat bij deze wijze van contracteren. Later dit jaar (2024) publiceren we een whitepaper over dit onderwerp. Hier gaan we dieper in op de voordelen van conscious contracting.

Sustainable Tax

Naast juridische overwegingen, zijn er voor uw bedrijf ook verschillende fiscale redenen om in te zetten op een duurzame bedrijfsvoering.

Sustainable tax gaat over het toepassen van fiscale strategieën die niet alleen voldoen aan de wetgeving, maar ook bijdragen aan duurzame ontwikkeling. Dit kan bijvoorbeeld door het stimuleren van investeringen in groene technologieën of het ondersteunen van maatschappelijke projecten door middel van belastingvoordelen.

Conclusie

Bovenstaande voorbeelden om juridisch duurzaam te zijn, zijn zéker niet volledig. Ook binnen het consumentenrecht en internationaal handelsrecht spelen duurzaamheid en ESG een steeds belangrijker rol. Voorop staat daarbij het belang van en voor uw bedrijf om proactief te handelen en strategieën te ontwikkelen die duurzaamheid bevorderen. Zo vormt uw bedrijf en uw bereidheid om duurzaamheid te implementeren een grote rol in de omslag die we als maatschappij maken op gebied van duurzaamheid.

We wisten het natuurlijk al, maar het is duidelijk dat duurzaamheid en ESG meer omvatten dan het naleven van regelgeving als de CSRD en CSDDD. Het gaat om het integreren van deze principes in alle aspecten van bedrijfsvoering en het erkennen van de verantwoordelijkheid die bedrijven hebben ten opzichte van de samenleving als geheel en het klimaat in het bijzonder.

Géraldine Grünberg, Partner Grant Thornton Netherlands