Kaas is onze nationale trots, maar kaas is ook één van de meest vervuilende voedselproducten. De totale CO2-uitstoot van de Nederlandse kaasproductie per jaar is bijna net zo groot als de uitstoot van staalconcern Tata Steel vorig jaar. Het gaat om een jaarlijkse uitstoot van meer dan 8 miljoen ton CO2. Dit blijkt uit onderzoek van het HUMAN televisieprogramma Wat houdt ons tegen?.

Van alle melk van de 1,6 miljoen Nederlandse koeien, wordt 60% gebruikt voor het maken van kaas. Bij het produceren van 1 kilo kaas komt 8,5 kilo CO2 vrij (bron: WUR, CBS), dit zorgt jaarlijks voor 8 miljoen ton CO2. Daarmee is de totale uitstoot van de Nederlandse kaasproductie per jaar bijna net zoveel als de uitstoot van Tata Steel in 2023. In dat jaar heeft Tata Steel minder uitgestoten dan normaal, omdat een deel van de fabriek was uitgeschakeld voor onderhoud. Maar met een totaal van 8.5 miljoen ton CO2 was de staalfabriek alsnog de grootste uitstoter van Nederland.

Kaas is nog altijd populair in Nederland, maar de overheid wil dat er in de toekomst minder dierlijke producten worden gegeten zoals vlees, zuivel en kaas en meer plantaardige producten. Deze zijn minder schadelijk voor het milieu en voor het klimaat. In 2030 moet gemiddeld 50% van de eiwitten die mensen uit voeding halen van plantaardige producten komen en 50% van dierlijke.

Jeroen Smit, Jaap Tielbeke en Daphné Dupont-Nivet onderzoeken in deze aflevering van Wat houdt ons tegen? of het echt zou kunnen om een lekkere kaas te maken zonder dat er een koe aan te pas komt. Volgens Hille van der Kaa, directeur van Those Vegan Cowboys, gaat het nog jaren duren voordat kaas zonder koe in Europa in de winkels ligt. Maar de zuivellobby is niet erg verwelkomend op dit soort nieuwe producten op de markt. De plantaardige boter Droomboter is uit de schappen gehaald na dreiging van een kort geding door de Nederlandse Zuivel Organisatie (NZO). “Dit is puur protectionisme”, zegt bedenker Igor Sorko in de uitzending. FrieslandCampina, de grootste zuivelcoöperatie van Nederland, laat weten dat deze juridische strijd wordt gevoerd om de consument te beschermen. Mireille Einwachter, bestuurslid FrieslandCampina en NZO: “Dit is geen roomboter. Het is een product met een andere samenstelling en daar moet de consument goed over geïnformeerd worden.”

Wat houdt ons tegen?

Aflevering 4 – Kaas zonder koe, woensdag 3 juli, 20:55 uur, HUMAN, NPO 2 en NPO Start

foto: Jaap Tielbeke bij FrieslandCampina (c) HUMAN