Met de langdurige opslag van biogene koolstof koop je als maatschappij tijd om technologische en maatschappelijke oplossingen te ontwikkelen voor klimaatverandering. Veel tijd. Door op deze manier als het ware CO2 op te slaan in biobased bouwmaterialen kan de vertraagknop wel tot 75 jaar of langer worden ingedrukt. Martien van den Oever, onderzoeker bij Wageningen University & Research (WUR) legt uit hoe dat werkt: “Doordat bomen en gewassen tijdens de groei recentelijk CO2 hebben opgenomen uit de atmosfeer, is er tijdens de levensduur van biobased bouwmaterialen minder CO2 in de atmosfeer. Dit verlaagt het broeikaseffect, en vertraagt daarmee de klimaatverandering.”
Planten en bomen nemen tijdens hun groei CO2 op uit de atmosfeer. Die C, van koolstof, blijft opgeslagen totdat het materiaal weer wordt afgebroken tot CO2. Dus ook wanneer de plant of boom gebruikt wordt als bijvoorbeeld een balk of een isolatieplaat in een huis. Dat kan vele decennia duren en in die tijd kunnen we oplossingen ontwikkelen voor CO2-uitstoot. “Dus niet om het uitstootprobleem af te wentelen op de toekomstige generaties”, benadrukt Van den Oever. “Het geeft alleen meer tijd om ondertussen oplossingen te ontwikkelen om de uitstoot terug te dringen of methodes om CO2 uit de lucht te halen. En die tijd kunnen we goed gebruiken, want we zitten nog niet in de buurt van netto nul CO2-uitstoot.”
Waarderingsformule voor langdurige opslag van biogene koolstof
Er zit dus waarde in die langdurige opslag. Echter, die wordt momenteel niet meegenomen in de Bepalingsmethode van de milieu-impact van gebouwen. Daarom heeft Stichting NMD (Stichting Nederlandse Milieudatabase) de WUR gevraagd om een voorstel voor een waarderingsformule, passend binnen de huidige kaders van die bepalingsmethode. Geen gemakkelijke klus, want er zijn talloze, soms zeer ingewikkelde formules, in omloop.
Van den Oever: “Er is al veel erg goed wetenschappelijk werk gedaan. Daar zijn solide formules uit voortgekomen. Deze zijn echter soms erg moeilijk te begrijpen en daardoor lastig in te passen in huidig beleid. Daarom hebben wij deze omgeschreven tot een eenvoudige formule die beter inpasbaar is.” Hiermee wordt het waarderen van biogene koolstofopslag van verschillende (bouw)materialen voor alle partijen in de keten vereenvoudigd. “En het mooie is, deze formule werkt op alle materialen, ook fossiel. Alleen gebiedt de eerlijkheid te zeggen, dat fossiele materialen vooral CO2 uitstoten, en niet recentelijk uit de atmosfeer hebben opgenomen.”
Een tijdshorizon van 100 jaar
De eenvoudige formule bevat een zogenaamde tijdshorizon, de periode waarover klimaatverandering bekeken wordt; deze dient door beleid bepaald te worden. De wetenschappers hebben gekozen voor een tijdshorizon van 100 jaar. Van den Oever legt uit waarom: “Deze periode sluit aan bij de periode die gebruikelijk is voor het bepalen van de global warming potential in LCA-analyses. Daarnaast wil je een periode die lang genoeg is om geen problemen door te schuiven naar volgende generaties en kort genoeg om tot actie aan te zetten.”
Minder CO2-uitstoot en minder milieu-impact
De voordelen van langdurige biogene koolstofopslag in bouwmaterialen gemaakt van biomassa, komen boven op andere voordelen. Eerste resultaten uit onderzoek suggereren dat biobased bouwmaterialen ook minder CO2-uitstoot en minder milieu-impact hebben dan een traditioneel betonnen of kalkzandsteenhuis.