Een meerderheid (70%) van de Europese bedrijven richt minder dan 25% van hun kapitaaluitgaven (CapEx) op de overgang naar een netto nul economie, zo blijkt uit een nieuwe analyse van CDP en Oliver Wyman. Ondertussen gaf een derde van alle bedrijven en meer dan de helft van de bedrijven met een hoge uitstoot aan dat toegang tot kapitaal een groot obstakel was. Uit het rapport, Get the Money Moving, blijkt dat hoewel meer Europese bedrijven emissiereductiedoelstellingen vaststellen en transitieplannen opstellen, slechts één op de vijf bedrijven substantiële vooruitgang heeft geboekt met de implementatie van belangrijke aspecten ervan. Deze aspecten omvatten het ontwikkelen van commercieel levensvatbare groene bedrijfsmodellen voor hun industrieën. In het rapport wordt benadrukt dat het niveau van kapitaalinvesteringen een doorslaggevende rol speelt bij de vraag of een bedrijf resultaten kan boeken of op obstakels stuit bij de overgang naar een koolstofarm bedrijfsmodel. 

Het rapport belicht de vooruitgang en hiaten in verschillende sectoren, zoals de auto-industrie, de staalindustrie en de transportsector. Uit het rapport blijkt dat met name elektriciteitsbedrijven tegen 2030 een tekort van 285 miljard euro kunnen hebben (tot een bedrag van 1,9 biljoen euro) op de vereiste investeringen in kapitaalinvesteringen om conventionele opwekkingscapaciteit te vervangen door hernieuwbare energiebronnen – essentieel in het streven om transport en zware industrie te elektrificeren en koolstofarm te maken.

Zelfs nu sommige koolstofarme technologieën en productlijnen opkomen, blijven commerciële bedrijfsmodellen onderontwikkeld, en in veel sectoren heeft het overheidsbeleid het economische landschap nog niet doorslaggevend genoeg verschoven ten gunste van groenere producten en diensten. Dit is te zien in de automobielsector, waar 59% van het totale onderzoeks- en ontwikkelingswerk van bedrijven in de komende vijf jaar zal worden geïnvesteerd in elektrische voertuigen, die momenteel slechts 13% van de verkoop vertegenwoordigen.

Als er niet snel meer geïnvesteerd kan worden in groene producten, verwacht 20% van de Europese bedrijven dat hun klanten zullen overstappen op alternatieve producten en leveranciers, mogelijk in andere sectoren of markten. Dit komt omdat bedrijven proberen duurzamere goederen aan te schaffen en de uitstoot in de waardeketen te verminderen, die bedrijven die binnen de EU actief zijn openbaar moeten maken onder de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD), die vanaf dit jaar van kracht is.

De staalindustrie is bijvoorbeeld verantwoordelijk voor ongeveer 5% van de kooldioxide-uitstoot in de EU en is van groot belang voor de regio om haar doelstellingen te halen. Maar bij de huidige investeringsniveaus zal het aanbod van groen staal tegen 2035 30% tekortschieten om aan de vraag te voldoen.

Andere belangrijke factoren die bedrijven ervan weerhielden om belangrijke aspecten van de transitieplannen uit te voeren, waren onder andere de inadequate ontwikkeling van koolstofarme productlijnen en technologieën of de decarbonisatie-inspanningen van toeleveranciers. Daarnaast was er een gebrek aan betrokkenheid van klanten en inzet om emissies te verminderen.

Deze implementatiekloof tussen concrete bedrijfsacties en verklaarde klimaatdoelstellingen blijft bestaan ondanks het feit dat de meeste bedrijven melden dat ze een transitieplan en emissiereductiedoelstellingen hebben. Dit blijkt uit de analyse op basis van openbaarmakingsgegevens van 1.600 Europese bedrijven via CDP, de non-profit organisatie die ’s werelds milieu-openbaarmakingssysteem beheert. Deze bedrijven vertegenwoordigen 89% van de marktkapitalisatie in de regio.

De analyse schetst een dilemma voor groene financiering: Terwijl veel bedrijven de steun van financiële instellingen nodig hebben om projecten op commerciële schaal te brengen, eist de financiële sector bewijs dat dergelijke initiatieven op dit niveau duurzaam kunnen opereren. Toch geeft 67% van de financiële instellingen via CDP aan dat ze actieve stappen ondernemen om hun portefeuilles af te stemmen op een traject van 1,5 graad.

Het rapport dringt er bij bedrijven op aan om meer van hun uitgaven te verschuiven naar duurzame oplossingen en roept beleidsmakers op om verder te bouwen aan een omgeving waarin groene initiatieven kunnen opschalen. Het rapport moedigt meer samenwerking tussen instellingen in de financiële sector aan om risico’s te spreiden, waarbij ontwikkelingsbanken, private-equitybedrijven, verzekeringsmaatschappijen, traditionele infrastructuurfinanciers en filantropische organisaties betrokken zijn. Dit komt bovenop het gebruik van de eigen balansen van financiële instellingen.

Bedrijven werden beschouwd als bedrijven die aanzienlijke vooruitgang boekten als ze meer dan 50% scoorden op vijf factoren: CapEx, productinnovatie, decarbonisatie van leveranciers, betrokkenheid bij klanten en het sturen van het bedrijf.

Ondanks het feit dat de nieuwe CSRD ook meer transparantie over de natuur in de rapportage van bedrijven vereist, blijkt uit de gegevens ook dat meer dan de helft van de Europese financiële instellingen geen plannen heeft om de waterzekerheid te beschermen of doelen heeft gesteld om verdere ontbossing te voorkomen.