Welke rol speelt Facilitair Management binnen afvalmanagement en het bereiken van een Zero Waste organisatie? Nou, een grote rol! Vanuit Facilitair Management kun je enorm veel impact maken tijdens de inkoop, het beheer én de uitstroom van grondstoffen. En dit is vaak meer dan je op voorhand verwacht. Precies met dit vraagstuk klopte VANG Buitenhuis aan bij PHI Factory.

Een ware FM-Koplopersgroep is tot leven geroepen in 2022. Een selecte groep met zowel single service als integrated FM partijen; Vermaat, Vitam, CSU, ISS, Facilicom, Vebego en HeyDay. De koplopersgroep is opgezet met als doel om gezamenlijk te experimenteren met afval(preventie), individueel en in georganiseerde bijeenkomsten. De groep richtte zich op afvalpreventie, het voorkomen van afval en toewerken naar Zero Waste. Als groep is er gewerkt aan een gezamenlijke BHAG (Big Hairy Audicous Goal);

‘De FM-koplopersgroep laat binnen 3 jaar zien dat ketensamenwerking leidt tot een optimale dienstverlening met innovatie oplossingen. Hierdoor zijn en blijven zij koploper in het reduceren van restafval tot 0% voor 2025 en voegen vanaf 2026 enkel nog waarde toe aan reststromen.’

Iedere de deelnemer bracht een (klant)case mee waarin de kennis en inspiratie die werd opgedaan, direct toegepast kon worden in de praktijk. Er zijn gezamenlijk 4 Macro Changes (thema’s) bedacht: afvalpreventie, gedrag, ketensamenwerking en meetbaarheid. Daaronder zijn Micro Changes (acties) bedacht waarbij een aantal zijn uitgevoerd bij klantcases. Voorbeelden van acties die zijn uitgevoerd:

  • Het inzetten van Orbisk om voedselverspilling te meten in de keuken.
  • Het uitbannen van disposables.
  • Pilot met herbruikbare vuilniszakken.
  • Inkoopanalyse om plastic terug te dringen.

Tijdens de evaluatie van de FM-koplopersgroep werd duidelijk wat de deelnemers uit de sessies hebben gehaald;

‘De focus op de voorkant van de keten is belangrijk. Hoe we via de inkoop al afval kunnen verminderen. Het is mooi om nu ook aan klanten te kunnen laten zien hoe andere organisaties afvalpreventie aanpakken en om dit als inspiratie te gebruiken. Als we bij één van onze grootste klanten op de huidige voet doorgaan, verwachten we dit jaar een afname van 20% van het totale volume restafval (t.o.v. vorig jaar).’ – Facilicom

‘De koplopersgroep is een plek om andere spelers te horen en te benaderen. Het is een fijne manier om georganiseerd met concullega’s samen te zijn, concrete voorbeelden te delen en kennis op te doen.’ – Vermaat

‘Deelname aan de FM koplopersgroep heeft veel inspiratie gegeven. Het openhartig delen van kennis, ervaringen en oplossingen met andere koplopers zorgt ervoor dat het onderwerp afval of beter gezegd “geen afval” hoog op de agenda staat.  Naast het elimineren van mono verpakkingen en onze continue focus op reductie onze voedselverspilling zijn we ook stappen aan het zetten om aan de voorkant onze ingekochte grondstoffen in kaart te brengen. Kortom werk aan de winkel, op naar Zero Waste.’ – Vitam

 ‘Een breder netwerk, ideeën over gedragsverandering, projectplannen en ideeën over nieuwe afvalscheidingsmeubels.’ – ISS 

‘Het was heel fijn om met een groep bedrijven na te denken over deze moeilijke thematiek. De koplopersgroep heeft ons geholpen om het thema afval binnen en buiten de organisatie beter de aandacht te brengen. We hebben handvatten gekregen om onze klanten nóg beter te kunnen gidsen richting onze afvalvrije ambitie en we hebben een sterkere visie kunnen ontwikkelen met bijbehorend beleid.’ – CSU

 ‘Het resultaat is een vertrouwensgroep waar kennis wordt gedeeld, waar de effecten en de implementatie wordt gedeeld en waar voorbeelden worden gegeven van niet of anders inkopen.’ – RWS

‘Heel goed dat RWS VANG samen met PHI Factory deze kar heeft getrokken. Bedrijfsoverstijgende thema’s hebben dit toch nodig, een mooie mix van expertise van concullega’s en ook heel mooi om te zien dat als we dezelfde focus hebben echt tot staat zijn tot stappen zetten.’ – Vebego

Tijdens het uitvoeren van de acties liepen de deelnemers tegen een aantal hobbels aan. We hebben gemerkt dat in tijden van drukte, dit soort onderwerpen nog steeds naar de achtergrond verschuiven. Een aanjagersrol binnen deze koplopers groep was dan ook noodzakelijk om de urgentie erin te houden.

Daarnaast maakt het er niet makkelijker op dat het huidige businessmodel van de afvalbranche erop is ingericht om zoveel mogelijk kilo’s (rest)afval te verwerken. Terwijl we naar een systeem toe moeten werken die gericht is op waarde behoud van grondstoffen en daar ook incentives aan koppelen.

Een grote uitdaging om iedereen mee te krijgen is het veranderen van het gedrag van mensen. Als de basis op orde is (afvalscheidingsbakken, communicatie etc.) en het scheidingspercentage wil nog steeds niet verbeteren, wat dan? Hoe krijg je de medewerkers mee?

Een gedragsexpert van het programma VANG Buitenshuis gaf ons deze tips mee:

  1. Zorg dat de gelegenheid er is om het gewenste gedrag te vertonen. Zijn er bijvoorbeeld zichtbare scheidingsbakken? Zijn deze afvalbakken goed bereikbaar en is het duidelijk welk afval erin moet?
  2. Zorg voor herkenbare visuele instructies van welke afvalsoort in welke bak mag. Focus hierbij op wat er wel in mag in plaats van wat er niet in mag.
  3. m.v. afbeeldingen of teksten op de afvalbakken kun je ieder aan het denken zetten over zijn/haar persoonlijke motivatie voor het scheiden van afval.
  4. Maak het leuk! Laat de doelgroep bijvoorbeeld op hun favoriete voetbalteam stemmen door hun afval in de desbetreffende bak te gooien.

Dankzij de behaalde resultaten, positieve energie, en de aanhoudende wens voor kennisdeling en netwerken, zullen de koplopers elkaar blijven opzoeken in een opvolgende community; een fantastisch resultaat!

Over VANG Buitenhuis

Het programma VANG Buitenshuis helpt de kantoor-, winkel- en dienstensector (KWD-sector) om het restafval dat vrijkomt – en dat vergelijkbaar is met huishoudelijk afval – te halveren. VANG staat voor ‘van afval naar grondstof’. Het doel van dit meerjarenprogramma is meer te recyclen, minder grondstoffen te gebruiken en zo een stap te zetten naar een circulaire economie. Rijkswaterstaat voert dit programma uit in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat.