Projecten die ontbossing tegengaan verkopen vaak CO2-compensatie, bijvoorbeeld aan consumenten die een vliegticket boeken. Maar bij 90 procent van deze projecten wordt er niet daadwerkelijk CO2 gecompenseerd. Dat is de conclusie van milieuwetenschapper Thales Pupo West (VU Amsterdam) in een artikel in Science waarvan hij hoofdauteur is.
Er is steeds meer aandacht voor CO2-compensatie over de hele wereld. Zulke compensaties hadden in 2022 een marktwaarde van twee miljard dollar. Ook wordt handel in carbon credits (verhandelbare financiële eenheden die CO2-uitstoot compenseren) aangemoedigd in het klimaatakkoord van Parijs uit 2015.
REDD+
Thales Pupo West en zijn collega-onderzoekers evalueerden het effect van vrijwillige REDD+-projecten. REDD+, Reducing Emissions from Deforestation and forest Degradation in developing countries, is een instrument om klimaatverandering tegen te gaan. Deze regeling maakt het mogelijk om CO2-uitstoot te compenseren door ontbossing tegen te gaan.
Counterfactuals
De onderzoekers verzamelden data over de REDD+-projecten en projectregio’s, waaronder de geschiedenis van ontbossing. Ze maakten ook counterfactuals voor de projectgebieden: scenario’s over wat er zou gebeuren zonder het REDD+-programma. Daarna vergeleken ze hun berekeningen over wat er zou zijn gebeurd zonder de beschermingsprojecten met de berekeningen van de projectontwikkelaars.
Overschatting
De wetenschappers vonden voor de meeste van deze projecten geen bewijs dat ze ontbossing tegengaan. Ze schatten dat 90 procent van de REDD+-projecten de uitstoot niet daadwerkelijk compenseert. De projecten die ontbossing wél tegengaan overschatten hun impact, waardoor projecten meer carbon credits uitgeven dan zou moeten.
Gebakken lucht
Volgens de onderzoekers betekent dit dat de CO2-compensaties die individuen en organisaties kopen om hun eigen uitstoot te verminderen, meestal ’gebakken lucht‘ zijn en in werkelijkheid meestal niets compenseren. “We houden onszelf voor de gek als we deze compensaties kopen”, zegt West. “Individuen en organisaties besteden miljarden dollars aan een strategie om klimaatverandering tegen te gaan die niet werkt, in plaats van dit geld te investeren in iets dat wel het verschil maakt, zoals schone energie.”
Science
De studie, ‘Action needed to make carbon offsets from forest conservation work for climate change mitigation’, is gepubliceerd in Science. Het is een vervolg op eerder werk waarbij een kleinere groep REDD+-projecten in het Braziliaanse Amazonegebied werd onderzocht. West schreef het artikel samen met onderzoekers van onder meer de Universiteit van Cambridge, de Universiteit van Bonn en het European Forest Institute in Barcelona.