Om de klimaatdoelen te halen moeten we als samenleving meer inspanningen verrichten. Van iedere sector wordt een bijdrage verwacht. Laten we een voorbeeld nemen aan een energie-intensieve sector als de datacenterindustrie, waar innovatie en gezond verstand tot hoopvolle resultaten leiden. 

Naarmate het jaar 2030 dichterbij komt, wordt duidelijk dat Nederland moeite heeft om de klimaatdoelen te halen. De huidige klimaatplannen van het kabinet zijn niet voldoende om in 2030 minimaal 55 procent CO₂- uitstoot te reduceren. Dit voorjaar kwam een selecte groep rijksambtenaren met een reeks maatregelen, bovenop het bestaande pakket, waarmee de uitstoot van broeikasgassen sneller kan worden teruggebracht. Onder andere het FD berichtte hierover. Denk bijvoorbeeld aan een verhoging van de vliegtaks voor langere afstanden, het inkrimpen van de veestapel, een hogere belasting op aardgas, strengere isolatienormen voor huur- en koopwoningen, een vleestaks en een hogere CO₂-belasting voor de grote industrie. 

Groei en groen gaan samen

Sectorbreed moet er dan ook in een hogere versnelling geschakeld worden. Daarbij komt er hulp uit onverwachte hoek: de datacenterindustrie. Hoewel datacenters bekend zijn als flinke stroomverbruikers, kan de industrie hieromheen snel stappen zetten om het energieverbruik te optimaliseren. De industrie verwacht door de toenemende digitalisering van de economie en de samenleving flink te groeien. Dit komt vooral door data-intensieve toepassingen als artificial intelligence en de opkomst van 5G. Datacenters moeten dus zorgen voor een balans. Het is zaak een situatie te ontwikkelen waarin zij kunnen groeien en de capaciteit kunnen uitbreiden, terwijl tegelijkertijd de CO2-uitstoot kan worden gereduceerd en ambities op het gebied van duurzaamheid worden ingevuld. De industrie groeit, maar de carbon footprint hoeft niet navenant mee te groeien. 

Hernieuwbare energiebronnen

Voorop staat dat capaciteit en continuïteit in het datacenter de hoogste prioriteit hebben. Datacenters vervullen een cruciale rol in de huidige digitale samenleving en dat betekent dat de hoogste eisen worden gesteld als het gaat om beschikbaarheid. Uptime is alles. Dat betekent onder meer dat de stroomvoorziening goed moet zijn geregeld, zodat bedrijfskritische systemen ook tijdens een stroomuitval kunnen blijven werken. Dit gebeurt met noodstroomvoorzieningen (UPS in vaktermen) en andere stroomoplossingen, zoals accu opslagsystemen. Deze oplossingen zorgen er bijvoorbeeld voor dat schommelingen in de stroomvoorziening, die kunnen optreden bij het gebruik van alternatieve energiebronnen zoals wind en zon, geen gevolgen hebben voor de operatie. De datacenterindustrie heeft dus ook al stappen gezet om de transitie naar hernieuwbare energiebronnen soepel te laten verlopen. Hiermee wordt de ecologische voetafdruk aanzienlijk verkleind. 

Afscheid nemen van dieselgeneratoren

Als je het hebt over alternatieve energiebronnen, dan mag de inzet van brandstofcellen om elektriciteit te produceren niet onvermeld blijven. Hiervoor kunnen diverse brandstoffen gebruikt worden, waaronder waterstof. Een consortium van bedrijven genaamd EcoEdge PrimePower (E2P2) werkt nu aan de ontwikkeling van brandstofcellen specifiek voor het datacenter. Het doel is om groene stroom uit koolstofarme brandstofcellen aan datacenters te leveren. Vaste-oxide brandstofcellen moeten geïntegreerd worden met noodstroomvoorzieningtechnologie en lithium-ionbatterijen om stabiele en schone primaire energie te leveren voor datacenters en andere kritieke infrastructuur. Brandstofcellen worden gezien als een schonere en stillere stroomoplossing die de druk op stedelijke elektriciteitsnetten kan verminderen. Op termijn maken brandstofcellen de weg vrij voor het gebruik van groene waterstof voor zowel back-upsystemen als voor primaire stroomvoorziening. Vooral in de back-up wordt nu nog gebruikgemaakt van dieselgeneratoren, en daar kunnen we vanaf.

Oog voor de realiteit en focus op innovatie

Ondanks de algemene misvattingen van het grote publiek zet de datacenterindustrie zich dus al lange tijd in om een hoge mate van duurzaamheid en energie-efficiëntie te waarborgen. Dat dit resultaten oplevert, wordt bevestigd door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). In de monitoring door RVO is de sector al vijftien jaar koploper als het gaat om het doorvoeren van erkende maatregelen om energie te besparen. De Dutch Data Center Association doet hiervan verslag in haar Datacentergids 2023. De branchevereniging doet er alles aan om als sector kennis en informatie met klanten te delen om meer energie te besparen op hun IT. Daarmee wordt er verantwoordelijkheid genomen voor de keten. 

De maatregelen om verder te verduurzamen zijn nooit genoeg en zullen bij datacenters altijd leiden tot een afweging. We willen ervoor zorgen dat de digitale ‘BV Nederland’ blijft functioneren, zonder dat dit ten koste gaat van onze gemeenschappelijke duurzaamheidsdoelstellingen. De manier waarop datacenters deze kwestie behandelen, met oog voor de realiteit en focus op innovatie in energievoorziening, mag als een mooi voorbeeld worden gezien.

Ronald van Veen, Technical Solutions Architect bij Vertiv.