Bedrijven doen veel aan milieu en weinig aan dierenwelzijn, terwijl consumenten dierenwelzijn de koppositie geven in de maatschappelijke waarden en milieu het minst belangrijk vinden.
Wel duurzaam denken, niet doen
Consumenten zeggen waarde te hechten aan duurzaam voedsel. Maar voor 85% van de consumenten staan waarden voorop die vooral het persoonlijke belang dienen zoals gezondheid, smaak en prijs. De overige 15% stelt maatschappelijke waarden voorop zoals dierenwelzijn, rechtvaardigheid, natuurlijkheid en milieuvriendelijkheid. Maar consumenten zetten dit voornemen niet om in daden, want aankopen worden uit gewoonte gedaan.
Dit verklaart dat het totale marktaandeel van duurzaam voedsel op slechts 2,5% ligt. Van alle Europese consumenten geeft de Nederlandse overigens het minste uit aan voedsel in de winkel. Tegelijk gaan we in Nederland het duurst uit eten in restaurants. Opvallend is dat het belang dat consumenten toekennen aan maatschappelijke waarden, niet of nauwelijks verschilt tussen klanten van de verschillende supermarktformules.
Fysieke en sociale omgeving
Het aankopen van voedsel wordt sterk bepaald door gewoonte.
Gewoontegedrag kan worden beïnvloed door de fysieke omgeving te veranderen. Het helpt bijvoorbeeld om duurzame en gezonde producten aantrekkelijk te verpakken, smakelijke producten te ontwikkelen en deze goed zichtbaar in het schap plaatsen. Gewoontegedrag wordt ook bepaald door de sociale omgeving. En ook die is weinig stimulerend. Weinig mensen ervaren sociale druk vanuit hun omgeving om duurzaam voedsel aan te kopen.
Dit jaar voor het eerst
Een consortium onder leiding van Wageningen UR heeft in opdracht van het ministerie van EL&I de Voedselbalans opgesteld. Hierbij zijn de antwoorden geanalyseerd van 3.700 geënquêteerde consumenten en 200 werknemers in de retail, Out of Home bedrijven en A-merkfabrikanten.
Daarnaast zijn de interviewresultaten van 33 CEOâs van in Nederland gevestigde agrifoodbedrijven onderling vergeleken. Dit jaar komt de Voedselbalans voor het eerst uit; vanaf nu verschijnt er regelmatig een vervolg.