Met Target Grid introduceert TenneT een nieuwe aanpak om de enorme uitdagingen van de energietransitie het hoofd te bieden. Het doel is om in 2045 een elektriciteitsnet gereed te hebben voor een florerende, duurzame economie met altijd genoeg groene elektriciteit voor ieders behoeften, van consument tot industrie. De eerste versie van Target Grid, inclusief de bijbehorende netkaart van 2045, is vandaag aangeboden aan minister voor Klimaat en Energie, Rob Jetten.

Aftrap voor dialoog

Met Target Grid stelt TenneT een netwerk van gelijkstroomsupersnelwegen en energiehubs voor, het DC-net (elektriciteitssupersnelwegen), en een sterk verbeterd bestaand AC-net (wisselstroom). Deze combinatie van energiehubs, verbonden door supersnelwegen zorgen ervoor dat de duurzame elektriciteit over grote afstanden van de Noordzee naar consumenten en industrie kan worden getransporteerd en dat het elektriciteitsnetwerk betrouwbaar blijft. De overhandiging aan Minister Rob Jetten betekent de aftrap van een dialoog met alle betrokkenen om het Target Grid samen verder vorm te geven.

Ongekende groei offshore windenergie en vraag naar elektriciteit

Zowel Duitsland als Nederland staan voor enorme en vergelijkbare uitdagingen: meer dan een verdubbeling van het elektriciteitsverbruik, een vijf tot tienmaal zo grote opwekcapaciteit, aanzienlijke niveaus van vereiste flexibiliteit en per land ongeveer 70 GW aan geïnstalleerde offshore-windenergie die zo efficiënt mogelijk bij Nederlandse, Duitse en Europese industrieën en huishoudens terecht moet komen. Om deze grote volumes aan elektriciteit in de toekomst op de juiste plek te krijgen, is een nieuwe aanpak nodig om het hoogspanningsnet van de toekomst tijdig te realiseren.

Werken vanuit eindpunt in plaats van aanpak knelpunt voor knelpunt

Manon van Beek, CEO van TenneT: ‘Door ambitieuzere klimaatdoelstellingen en een toenemende wens om oude afhankelijkheden als gevolg van een veranderde geopolitieke situatie te verminderen verandert ook de wereld waarin wij als landelijk netbeheerder opereren in een rap tempo. Voor het eerst hebben wij op basis van de politieke doelstellingen voor klimaatneutraliteit van het energiesysteem in 2045 een beeld gevormd van het elektriciteitsnet dat daarbij hoort, het Target Grid. Onze infrastructuur is zo cruciaal dat we die als het ware op de bestuurdersstoel zetten zodat TenneT op tijd kan beginnen met wat nodig is en niet pas over tien of vijftien jaar, wanneer het te laat is. We kunnen het ons niet meer veroorloven om in een tempo van ‘knelpunt voor knelpunt’  te werken. Voor netontwikkeling (onshore en offshore) op deze schaal en in de Europese context is 2030 al morgen, 2040 is volgende week en 2050 is volgende maand.’

Target Grid scenario’s

Target Grid is gebaseerd op het hoogste elektrificatiescenario van de Nederlandse II3050 (Integrale Infrastructuurverkenning 2030-2050) en het Duitse NEP2023 (Netzentwicklungplan). Hierdoor krijgen Nederland en grote delen van Duitsland een elektriciteitsnetwerk dat is ingericht voor een volledig duurzaam energiesysteem en voldoende robuust om leveringszekerheid te borgen. Met het Target Grid kan de Noordzee een échte duurzame groene hub voor elektronen worden in het hart van de Europese energietransitie.

Groene elektronen van de Noordzee

Target Grid is gericht op het zo efficiënt en effectief mogelijke ontsluiten van de Noordzee als belangrijkste bron van duurzame elektriciteit voor Nederland, Duitsland en de Noordwest-Europese regio. Duitsland zal zijn offshore capaciteit (70 GW) nodig hebben voor binnenlandse elektrificatie. Omdat Nederland bij 52 GW offshore windvermogen aan de binnenlandse vraag naar elektriciteit en waterstof kan voldoen, heeft Nederland bij de voorziene 72 GW offshore wind en de goede verbondenheid met andere landen aanvullende mogelijkheden en voordelen. Bij mindere windcondities blijft de leveringszekerheid voor Nederlandse huishoudens, bedrijfsleven en andere industrie op hoog niveau en als het hard waait valt er economisch voordeel te behalen op de elektriciteits- en waterstofmarkt. Op sommige momenten zal Nederland exporteren, op andere momenten importeren, zoals ook nu het geval is.

Gezamenlijk komen tot verdere ontwikkeling Target Grid

Met de presentatie van Target Grid doet TenneT de aftrap voor een dialoog met alle betrokken partijen. Dit moet ertoe leiden dat Target Grid gezamenlijk verder kan worden ontwikkeld. Vijf uitgangspunten zijn hierbij van elementair belang. Allereerst het overeenkomen van een eenduidige Noordzeestrategie 2050 met heldere afspraken tussen de Noordzeelanden. Ook is aanvullend locatiebeleid wenselijk om vraagcentra voor energie op de juiste locaties te ontwikkelen. Verder is tijdige vergunningverlening essentieel om de energiecorridors die TenneT heeft opgenomen in Target Grid te ontwikkelen. Daarnaast is een aanpassing van het marktmodel voor elektriciteit nodig, zodat de grensoverschrijdende uitwisseling van elektriciteit van wind op zee wordt gefaciliteerd en ook de kosten hiervoor op een goede manier worden verdeeld. Tot slot ziet TenneT dat de leveringsketen voor kritieke infrastructuurcomponenten onder druk komt te staan gezien de hoge offshore windambities in de wereld en het beperkte aanbod van kritische componenten, beschikbaarheid van werven, installatieschepen en menskracht. TenneT adviseert een (Europese) gecoördineerde strategie om voldoende en door de jaren stabiele capaciteit voor de toeleveringsketen te waarborgen.

klik hier voor een animatie van Target Grid of kijk op www.tennet.eu/targetgrid.